پاکستان خصوصی سازی را در بخشهای بزرگی از اقتصاد ملی ایجاد کرده. بخش دامداری محصولات مهم داخلی و صادراتی کشور دام شامل گاو ، گاومیش ، گوسفند ، بز ، شتر و طیور را ارائه می دهد. پاکستان دارای مقادیر اندکی نفت و برخی میادین بزرگ گاز طبیعی است. صنایع نساجی پشمی، شکر، کاغذ، تنباکو و چرم نیز مشاغل زیادی را برای نیروی کار صنعتی پاکستان ایجاد کرده است.
جفرافیا و گستردگی پاکستان
کشور پاکستان با داشتن جمعیتی عمدتا هندی و ایرانی زبان، از لحاظ تاریخی و فرهنگی با همسایگان خود ایران، افغانستان و هند در ارتباط است. در سال 1947 از زمانی که پاکستان و هند به استقلال رسیدند، پاکستان به دلیل جمعیت زیاد مسلمانان خود، از همسایه بزرگتر خود هندوستان از سمت جنوب شرقی جدا شده است (برخلاف تسلط هندوها در هند). پاکستان در طی سالهای متمادی برای دستیابی به ثبات سیاسی و توسعه اجتماعی پایدار تلاش بسیاری کرده است. پایتخت پاکستان اسلام آباد، در دامنه هیمالیا در قسمت شمالی کشور ، و بزرگترین شهر آن کراچی در جنوب کشور مجاور ساحل دریای عرب است.
درختان برای جلوگیری از از دست دادن بیش از حد رطوبت ، برگهای خود را می ریزند. گاهی اوقات هوای گرم و خشک توسط طوفان های پر گرد و غبار و رعد و برق که به طور موقت دما را کاهش می دهند ، شکسته می شود. در کشور پاکستان تابستانها عصرهای خنکی داردو تغییرات روزانه دما ممکن است تا 20 الی 30 درجه فارنهایت (11 تا 17 درجه سانتی گراد) متغییر باشد. در مقابل زمستان های پاکستان هوای سردی دارد و حداقل دمای متوسط در ماه ژانویه حدود 40 درجه فارنهایت (4 درجه سانتیگراد) است.
جفرافیا و گستردگی پاکستان, بیشتر بخوانید...
زندگی گیاهی و جانوری در پاکستان
در بیابان ها پوشش گیاهی مقاوم نسبت به خشکی شامل اسکراب خاردار و عمدتا اقاقیا است . دشت ها نمایی مانند پارک مملو از درختان پراکنده نشان می دهند. درختچه ای خشک ، که rakhs نامیده می شوند ، در قسمتهایی از جنگلهای خشک دشتها رشد می کنند. در کوهپایه ها و جلگه های مناطق شمالی و شمال غربی ، جنگل های درختچه ای که عمدتا اقاقیا و زیتون وحشی هستند، یافت می شود. در جنگلهای مناطق مرطوب کوههای شمالی و شمال غربی ، درختچه هایی با چوبهای نرم مخروطی همیشه سبز، که برخی از گونه های آنها پهن برگ هستند، رشد می یابند. صنوبر ، دئودار ، کاج آبی ( Pinus wallichiana ) و صنوبر درختان اصلی سوزنی برگ این مناطق هستند. در ارتفاعات پایین تر، زیر 3000 پا (900 متر) ، بلوط های پهن برگ ، افرا ، توس ، گردو و شاه بلوط غالبا به چشم میخورد .انواع گونه های مخروطی منابع مهمی از چوبهای تجاری هستند. در چشم انداز خشک فلات پوتوار ، برخی از تپه ها فقط لایه نازک جنگلی شکلی را دارا هستند. در محدوده شمالی فلات بلوچستان چندین نخلستان کاج و زیتون وجود دارد. درخت بابل ( اقاقیای فنی)در دره رود سند به عنوان گونه ای از درختان میوه به صورت رایج یافت میشود. به طور طبیعی پوشش جنگلی این کشور بسیار کمیاب است، اما به دلیل برش بیش از حد چوب و چرای جنگلهای آن بیشترگونه های گیاهی آن کاهش یافته است .
به طور گسترده غزال هایی از جمله nilgais ، chinkaras ( Gazella gazella bennetti ) و muntjacs در مناطق بیابانی توزیع شده اند . شغال ، روباه و گربه های وحشی مختلف (شامل سیاهگوش های اوراسیایی) ، کاراکال ، گربه ماهیگیر و گربه جنگلی [ Felis chaus ]) نیز در سراسر کشور یافت می شوند. علیرغم گزارش های گاه و بیگاه درباره ی مشاهده یوزپلنگ آسیایی ، به احتمال زیاد این گونه در پاکستان منقرض شده است. در دهه 1970 مجموعه ای از پارکها و باغ وحشهای ملی که حیواناتی از جمله دلفین رود سند ، پلنگ برفی و گاویال را در خود جای داده و تحت محافظت است، ایجاد شد. با این حال ،توسط مردم پاکستان تعدادی از گونه های این حیوانات در خطر انقراض اعلام شده اند .
زندگی گیاهی و جانوری در پاکستان, بیشتر بخوانید...
ترکیب قومی و جمعیتی مردم پاکستان
منطقه ای که در حال حاضر توسط افراد پاکستانی اشغال شده است مدت هاست که مسیر فتوحات نظامی و سرگرمی مردم، اقوام و فرهنگ های متعدد بوده است . بنابراین ، این یک منطقه منسجم از لحاظ فرهنگی و قومی و بسیار قابل توجه است. جمعیت مدرن پاکستان را می توان به طور کلی به پنج گروه اصلی و چند گروه قومی فرعی تقسیم کرد. پنجابی ها که تقریبا نیمی از جمعیت پاکستان را تشکیل می دهند، بزرگترین گروه هستند. پشتون (پتان) ها حدود یک هشتم از جمعیت این کشور را تشکیل و مطابق با اسناد ارائه شده گروه کوچکتری را تشکیل می دهند. مابقی جمعیت باقی مانده یا همان مهاجران – مسلمانانی هستند که در سال 1947 پس از تجزیه مناطق آسیائی به پاکستان گریختند - و بلوچ ها بزرگترین گروه آنها را تشکیل می دهند.
جنبش وهابی ، نخستین بار در عربستان شکل گرفت ، اما در پاکستان تاخت و تاز خود را به ویژه در میان قبیله پشتون ها در منطقه مرزی افغانستان از سر گرفت. علاوه بر این ، پس از حمله شوروی به افغانستان در سال 1979 ، عربستان سعودی به پاکستان کمک کرد تا از تعداد زیادی از پناهندگان افغانی که در مناطق مرزی بودند، مراقبت کرده همچنین در ساخت و استخدام هزاران مدرسه اهل سنت ( مدارس دینی) کمک شایانی کرد. این مدارس عموماً افراد را در راستای خطوط وهابی آموزش می دادند و متعاقباً این افراد وسیله ای برای گسترش و نفوذ گروه های افراطی (به ویژه القاعده و طالبان افغانستان) در بلوچستان ، خیبر پختونخوا و جاهای دیگر در سراسر کشور شدند . اگرچه از سال 2000 افراط گرایی تحت عنوان اسلام در پاکستان بیشتر نمایان شده است، اما مسلمانان سنی در جامعه از لحاظ تجاری افراد بی ادعاتری بنظر می رسند، به ویژه در میان مقلدان گجراتی و چینوتی ها از فرقه پنجابیها که از سنت های محافظه کارانه اسلام کمتر پیروی می کنند.
ترکیب قومی و جمعیتی مردم پاکستان, بیشتر بخوانید...
الگوها و سبک ساخت و ساز در پاکستان
از نظر جغرافیایی ، جمعیت پاکستان نسبتاً نابرابر توزیع شده است. بیش از نیمی از مردم در پنجاب هستند . از سوی دیگر ، بلوچستان ، که بزرگترین استان از نظر مساحت است، دارای مناطق قابل توجهی است که عملاً از جمعیت خالی است. به همین ترتیب ، در همه استانها ، افراد از لحاظ جمعیت در مناطق مختلف تجمع می یابند. برای مثال ، بیشتر جمعیت بلوچستان در منطقه کویته متمرکز هستند . منطقه اطراف کراچی و نوار مسکونی در امتداد رود سند ، متراکم ترین مناطق در استان سند هستند . به طور کلی تراکم جمعیت در پنجاب از شمال شرقی به جنوب غربی کاهش می یابد . در خیبر پختونخوا اطراف دشت پیشاور و مردان تراکم منطقه ای به طور قابل توجهی بالا است. به طور کلی ، تراکم جمعیت بیشتر در مناطق کشاورزی و مناطق حاصلخیز بچشم میخورد .زمانی کوچ نشینی و فراگرفتگی ، به نوعی شیوه رایج زندگی در پاکستان بود که در قرن بیست و یکم و توسط افراد محدودی بکار گرفته میشد.
افزایش کلی جمعیت با حرکت مردم از روستاها به مناطق شهری و خروج افراد از کشور همچنین با بهبود مراقبت های بهداشتی، رونق اقتصادی و منابع طبیعی رخ داده است. رژیم غذایی اکثر مناطق پاکستان به ویژه در مناطق روستایی و مناطقی که تا حد زیادی با این روستاها گره خورده اند به طور قابل ملاحظه ای نامناسب بوده و این امر باعث جذب جمعیت بیشتر در مناطق شهری شده است همچنین بسیاری از پاکستانی ها روستائی نیز برای جستجوی شغل مناسب به شهرها روی آورده اند. هرچند کراچی و لاهور تنها دو شهرهایی هستند که می توان آنها را به عنوان بزرگترین شهرها نامید ، اما همه شهرهای پاکستان از زمان استقلال از نظر اندازه و جمعیت به سرعت افزایش یافته اند. با این حال، حتی در شهرها نیز با کم شدن منابع همچنین با آغاز رونق نفتی در دهه 1970 ، تعداد زیادی از پاکستانی ها به دنبال کار به کشورهای خلیج فارس رفتند.
الگوها و سبک ساخت و ساز در پاکستان, بیشتر بخوانید...
اقتصاد و تجارت پاکستان
پاکستان پس از چند مرحله بررسی و تجدید نظر در مورد ساختار اقتصادی اش، در حال حاضر دارای اقتصادی مختلط است که در آن شرکت های دولتی بخش بزرگی از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می دهند. این کشور در طی شکل گیری خود ، چندین مدل الگوی اقتصادی را آزمایش کرده است. در ابتدا ، اقتصاد پاکستان تا حد زیادی بر مبنای مشاغل خصوصی استوار بود ، اما از اوایل دهه 1970 بخشهای قابل توجهی از کارهای خدماتی از جمله امور مالی ، تولید و حمل و نقل ملی شدند . تغییرات بیشتر در دهه 1980 تحت دولت نظامی ضیاء الحق ایجاد شد و به طور خاص نوعی اقتصاد "اسلامی"، معرفی شد که اقدامات ممنوعه توسط شرع(حقوق مسلمانان) ( برای مثال سود وام) ( یا رباRIBA ) و اعمال مذهبی سنتی از جمله پرداخت زکات ( دهم) و شوش عشر (مالیات بر زمین ) را اجباری اعلام کرد. اگرچه بخشهایی از اقتصاد اسلامی هنوز هم در جای خود باقی مانده است اما دولت در دهه 1990 شروع به خصوصی سازی - به طور کلی یا جزئی - در بخشهای بزرگی از اقتصاد ملی کرد.
تجارت به یکی از بخشهای اصلی اقتصاد پاکستان تبدیل شده است و بخش قابل توجهی از نیروی کار را به خود اختصاص داده است. اگرچه روند افزایش میزان صادرات وجود داشته است ، اما این کشور با کسری تجاری مزمن سالانه ای روبرو بوده و اغلب واردات از صادرات پیشی گرفته است. در طول سالها ، تحولات و تغییراتی مهم در ترکیب تجارت خارجی .ایجاد شده است. به طور خاص ، در حالی که نسبت کل صادرات کالاهای اولیه ، از جمله پنبه خام کاهش یافته است ، سهم تولیدکنندگان بسیار افزایش یافته است. اما بخش عمده ای از محصولات تولیدی که وارد تجارت صادراتی می شوند ، از محصولات پنبه تشکیل شده است ، به طوری که پاکستان مانند همیشه به محصولات نقدی پیشرو خود وابسته است. سایر تولیدات صادر شده بیشتر از صنایع مبتنی بر کشاورزی مانند چرم و کالاهای چرمی و فرش هستند. صادرات برنج و فرآورده های نفتی نیز مهم است. حرکت به سمت صادرات محصولات کشاورزی تولید شده ، که دارای ارزش افزوده بالاتری نسبت به کالاهای اولیه هستند ، توسط دولت مورد تشویق قرار گرفته است. کسری تجاری و کمبود ارز باعث شده است که دولت واردات را محدود کرده و مشوق های مالی برای ارتقای تجارت صادراتی خود ایجاد کند. واردات عمده شامل ماشین آلات ، مواد شیمیایی و محصولات شیمیایی ، نفت خام ، نفت تصفیه شده ، مواد غذایی و روغن های خوراکی و وسایل نقلیه موتوری است. مهمترین شرکای تجاری پاکستان ایالات متحده ، امارات متحده عربی ، عربستان سعودی ، افغانستان و چین هستند .
اقتصاد و تجارت پاکستان, بیشتر بخوانید...
دامداری و کشاورزی در پاکستان
این حیوانات گوشت و فراورده های لبنی محلی و همچنین پشم برای صنعت فرش و برای صادرات و پوست و چرم برای صنعت چرم را تهیه میکنند. سهم بخش جنگلداری در درآمد ملی بسیار ناچیز است ، اما اخیرا سهم شیلات افزایش یافته است. فعالیت ماهیگیری عمدتا درشهر کراچی تمرکز یافته و بخشی از آن به صید ماهی ،خرچنگ و صدف های دیگر و صدور آن به کشورهای دیگر اختصاص یافته است.
در طی قرن های متمادی توجه به بخش کشاورزی در برنامه های توسعه ملی ، برخی تغییرات اساسی را در تکنیک های کشاورزی ایجاد کرده است. ساخت چاههای لوله ای برای آبیاری و کنترل درجه شوری آب، استفاده از کودهای شیمیایی و بذرهای انتخاب شده علمی و معرفی تدریجی ماشین آلات مزرعه همگی به افزایش چشمگیر بهره وری از بخش کشاورزی کمک کرده است. در نتیجه ، پاکستان آنچه را که در اواخر دهه 1960 به عنوان انقلاب سبز معروف شد و اثرات خود را تا دهه بعد به جا گذاشت، تجربه کرد درست زمانیکه بخش مازادی از محصولات کشاورزی به پاکستان شرقی (بنگلادش) حمل می شد و بخشی از آن نیز به کشورهای دیگر صادر می شد. این انقلاب سبز باعث خودکفایی در گندم-محصول اصلی ملی-در حدود 1970 شد. در این دهه تولید پنبه نیز افزایش یافت که به تولید داخلی پارچه همچنین روغن پنبه دانه خوراکی نیز افزود. برنج دومین محصول غذایی اصلی و یکی از محصولات مهم صادراتی این کشور است. یارانه های عظیم داخلی شکر عامل اصلی افزایش تولید نیشکر بوده است. محصولات دیگر شامل نخود ، ارزن مروارید( باجرا ) ، ذرت ، کلزا و خردل و همچنین انواع محصولات باغی از جمله پیاز ، فلفل و سیب زمینی است. پاکستان از داشتن دو فصل رشد و برداشت بهار و( خریف) برداشت پاییز بسیار سود می برد .
دامداری و کشاورزی در پاکستان, بیشتر بخوانید...
منابع معدنی و ذخایر نفتی پاکستان
اکتشاف معدنی پاکستان هنوز کامل نشده است ، اما حدود دوجین از انواع مختلف مواد معدنی قابل بهره برداری در این کشور یافت شده است. ذخایر سنگ آهن عمدتا بی کیفیت هستند. گسترده ترین ذخایر شناخته شده در منطقه کلاباغ ، در غرب پنجاب واقع شده است و سایر ذخایر سنگ معدنی کم عیار در هزاره و در خیبر پختونخوا پیدا شده است . ذخایر کوچک سنگ آهن با عیار بالا در چیترال و در منطقه چیلغازی (واقع در شمال غربی بلوچستان) و همچنین در خیبر پختونخوا شناسایی شده است. ذخایر سنگ مس معادل یا فراتر از ذخایر سنگ آهن یافت شده است ، اما بیشتر بخش های حاوی این عناصر بهره برداری نشده باقی مانده اند. ذخایر عظیمی از سنگ آهک که به راحتی مورد بهره برداری قرار می گیرند ، پایه و اساس صنعت سیمان را تشکیل می دهند که اخیرا رو به رشد بوده است و یکی از اجزای اصلی بخش تولید است . سایر مواد معدنی مورد بهره برداری شامل کرومیت (بیشتر برای صادرات )، باریت ، سلستین ، سولفات استرانسیوم ، آنتیموان ، آراگونیت ،کربنات کلسیم ، گچ ،سنگ نمک و سنگ مرمر و گرانیت است.
پاکستان دارای سه نیروگاه هسته ای است، نیروگاه هسته ای کراچی (تکمیل شده درسال 1972) ، نیروگاه هسته ای چشما -1 (2000) و نیروگاه هسته ای چشما -2 (2011). گیاهان چشما در کندی ، پنجاب هستند. انرژی هسته ای تنها بخش کوچکی از کل تولید انرژی کشور را تأمین می کند.
منابع معدنی و ذخایر نفتی پاکستان, بیشتر بخوانید...
صنایع پاکستان
معادن درصد کمی از تولید ناخالص داخلی کشور و درصدی از بخش اشتغال را شامل می شود. آغاز تلاش اصلی برای صنعتی شدن بلافاصله پس از استقلال دو کشور به توقف تجارت بین هند و پاکستان در سال 1949 باز می گردد، در راستای این موضوع در ابتدا فرآوری مواد اولیه کشاورزی برای مصارف داخلی و صادرات رونق گرفت. این امر منجر به ساخت کارخانه های نساجی پنبه شد - توسعه ای که در حال حاضر بخش بزرگی از کل اشتغال در صنعت را تشکیل می دهد. صنایع نساجی پشمی، شکر، کاغذ، تنباکو و چرم نیز مشاغل زیادی را برای نیروی کار صنعتی ایجاد کرده است.
پاکستان دارای تعدادی بانک تجاری است که به آنها بانک های برنامه ریزی شده می گویند و مجبور به انجام الزامات دقیق بانک دولتی در مورد سرمایه و ذخایر پرداخت شده هستند. آنها بخش عمده ای از کل سپرده ها را که از طریق شبکه ای از شعب جمع آوری شده است ، تشکیل می دهند. چند موسسه مالی تخصصی اعتبارات میان مدت و بلند مدت ویژه ای برای اهداف صنعتی ، کشاورزی و مسکن ارائه می دهند و شامل شرکتهای اعتبار و سرمایه گذاری صنعتی پاکستان (1957 ؛ از سال 2001 ، PICIC Commercial Bank ) ، بانک توسعه پاکستان (1961) ، بانک کشاورزی پاکستان (1961) ، و شرکت مالی ساخت و ساز خانه (1952 ) هستند . همچنین تعداد دیگری بانک خصوصی وجود دارد که بسیاری از آنها از کراچی فعالیت خود را آغاز کرده اند . حبیب بانک و مرکز آموزشی ویبولیتین ، یکی از قدیمی ترین آنهاست . بانک اعتباری و بازرگانی بین المللی (BCCI) در پاکستان در سال 1972 تاسیس شد و فروپاشی BCCI در سال 1991 باعث رسوایی بزرگ بانکی بین المللی شد.
صنایع پاکستان, بیشتر بخوانید...
سیستم حمل و نقل و مخابراتی پاکستان
اتوبوس ها و کامیون ها خطوط اصلی را به عنوان مسافتهای اصلی طولانی برای جابجائی و حمل و نقل پاکستان در نظر گرفته اند. برنامه مقررات زدایی صنعت حمل و نقل جاده ای در سال 1970 انجام شد و ورود تعداد زیادی از اپراتورهای مستقل را به این بخش تشویق کرد. کامیون ها و تریلرهای کشیده شده توسط تراکتورها تا حد زیادی در مسیرها جا به جا شده و چرخ دستی و گاو نر سنتی برای حمل و انتقال محلی محصولات به بازارها مورد استفاده قرار گرفتند، اما در بسیاری از مناطق روستایی قدرت حیوانات هنوز برای بقای اقتصادی بسیار مهم است همچنین حمل و نقل هوایی محموله و مسافران اهمیت فزاینده ای یافته است.
سیستم تلفن پاکستان از اولین سالهای استقلال توسعه و گسترش یافته است. از سال 1988 ، دولت سرمایه گذاری خود را در شبکه های پاکستانیکه از طریق ماهواره و خطوط فیبر نوری با جهان خارج متصل شده است، مجددا تقویت کرده است. در آغاز قرن بیست و یکم، مالکیت رایانه شخصی تقریباً وجود نداشت و دسترسی به اینترنت کمیاب بود. از آن زمان ، پاکستان رشد قابل توجهی را تجربه کرد: در پایان همین دهه، نسبت خانوارهای دارای رایانه شخصی تقریباً به یک دهم افزایش یافته بود. در حالی که دسترسی به اینترنت از طریق رایانه های خانگی بسیار محدود بود، به طور کلی نفوذ اینترنت، تا حدی به دلیل محبوبیت پورتال های مشترک مانند کافه های اینترنتی به حدود یک دهم جمعیت رسید.
سیستم حمل و نقل و مخابراتی پاکستان, بیشتر بخوانید...
