علوفه‌ها بخش مهمی از تغذیه دام هستند و قیمت و اقتصادی بودن آنها برای دامداران حائز اهمیت است. اقتصادی بودن علوفه‌ها به عوامل متعددی از جمله منطقه جغرافیایی، توزیع محصولات و هزینه‌های حمل و نقل، قیمت تمام شده خوراک و نیازهای تغذیه‌ای دام‌ها بستگی دارد. تغذیه دام‌ها باید متوازن و با توجه به نیازهای آنها باشد و استفاده از یک ترکیب مناسب از علوفه‌ها و مواد غذایی مختلف مورد توصیه است.

یونجه به عنوان یکی از علوفه‌های باارزش برای دام و طیور شناخته شده است. کشورهایی مانند آمریکا، کانادا، استرالیا و فرانسه از جمله بزرگترین صادرکنندگان یونجه به بازار جهانی هستند. ذرت یکی از محصولات کشاورزی باارزش است که به عنوان خوراک دام و طیور مورد استفاده قرار می‌گیرد. آمریکا، برزیل، آرژانتین و اوکراین جزء بزرگترین صادرکنندگان ذرت جهان هستند. کاه و ساقه گندم که به عنوان علوفه اقتصادی استفاده می‌شوند، می‌توانند به عنوان محصولات صادراتی مورد توجه قرار بگیرند. کشورهایی مانند آمریکا، روسیه، کانادا و اوکراین از جمله صادرکنندگان کاه و ساقه گندم به بازار جهانی هستند. تفاله و پوست برنج که به عنوان علوفه ارزان قیمتی برای دام و طیور استفاده می‌شوند، ممکن است در صورت تولید بالا، به عنوان محصولات صادراتی مورد توجه قرار بگیرند.

تغذیه دام‌ها باید متوازن و با توجه به نیازهای آنها صورت گیرد. استفاده از ترکیب مناسبی از علوفه‌ها و مواد غذایی مختلف می‌تواند به تأمین نیازهای تغذیه‌ای دام‌ها کمک کند و همچنین از لحاظ اقتصادی مزیت داشته باشد. هماهنگی بین منطقه جغرافیایی، توزیع محصولات، هزینه‌های حمل و نقل، قیمت تمام شده خوراک و نیازهای تغذیه‌ای دام‌ها می‌تواند تأثیر قابل توجهی در اقتصادی بودن علوفه‌ها برای دامداران داشته باشد. مقدار صادرات و ارزش هریک از این علوفه‌ها بستگی به عواملی مانند تولید، کیفیت، قیمت، تقاضا در بازار جهانی و رقابت با سایر کشورها دارد. انواع علوفه اقتصادی که برای خوراک دام مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:

• یونجه یکی از علوفه‌های متداول و قیمتی است که به عنوان منبع پروتئین و انرژی برای دام‌ها استفاده می‌شود. یونجه به دلیل توانایی خود در تثبیت نیتروژن از هوا، می‌تواند نیاز به کود نیتروژنی را کاهش دهد و هزینه‌های تولید را تنزیل دهد.
• ذرت به عنوان منبع ارزان انرژی و کربوهیدرات برای دام‌ها استفاده می‌شود. این محصول گیاهی دارای قیمت مناسبی است و می‌تواند جزء علوفه‌های اقتصادی برای دام باشد.
• کاه و ساقه گندم، ضایعاتی هستند که پس از برداشت محصول اصلی باقی می‌مانند. این مواد قابل استفاده در تولید خوراک دام هستند و به عنوان علوفه اقتصادی برای دام‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• تفاله و پوست برنج که به عنوان ضایعات صنعت برنج تولید می‌شوند، می‌توانند به عنوان منبع ارزان قیمتی از نظر انرژی و فیبر برای خوراک دام استفاده شوند.
• خرفه یکی دیگر از علوفه‌های اقتصادی است که به عنوان منبع ارزان قیمتی پروتئین و انرژی برای دام‌ها استفاده می‌شود.

برای خوراک دام و طیور، می‌توان از مجموعه‌ای از مواد مختلف استفاده کرد. غلات مانند جو، گندم، ذرت و سورگوم در تغذیه دام و طیور بسیار مهم هستند و به عنوان منبع اصلی انرژی برای آن‌ها عمل می‌کنند. دانه‌های روغنی مانند سویا، کلزا و آفتابگردان معمولاً به عنوان منابع پروتئین برای خوراک دام و طیور استفاده می‌شوند. موادی مانند ملاس، پوست و کنجاله‌های برنج، پوست مغزهای آفتابگردان و ضایعات کشاورزی (مثل کاه و ساقه گندم) می‌توانند در تهیه خوراک دام و طیور استفاده شوند. انواع مواد پروتئینی مانند پودر گوشت، پودر ماهی، پودر آرد حلقوی و آرد برنج در تغذیه دام و طیور استفاده می‌شوند. برگ‌ها، ساقه‌ها و سبزیجات مختلف مانند یونجه، خرفه و ذرت علوفه‌ای به عنوان مواد خوراکی برای دام و طیور استفاده می‌شوند. مواد تغذیه‌ای مانند ویتامین‌ها، کلسیم، فسفر و غیره نیز به عنوان مکمل‌هایی در خوراک دام و طیور استفاده می‌شوند تا نیازهای تغذیه‌ای آن‌ها را تأمین کنند.

شرایط آب و هوایی و خاک در هر منطقه می‌تواند تأثیر زیادی در تولید و قیمت علوفه‌ها داشته باشد. مناطقی با آب و هوای مناسب و خاک حاصلخیز ممکن است تولید علوفه‌های بیشتری داشته باشند و قیمت مناسبی داشته باشند. هزینه‌های حمل و نقل علوفه‌ها از محل تولید به بازارهای مصرف نیز می‌تواند تأثیر قابل توجهی در قیمت نهایی داشته باشد. فاصله و شباهت نیازهای بازارهای مصرف نیز می‌تواند نقشی در توزیع علوفه‌ها و قیمت آنها ایفا کند. قیمت تمام شده خوراک دام که شامل هزینه‌های تولید و تهیه علوفه‌ها و سایر مواد غذایی است، می‌تواند تأثیر زیادی در اقتصادی بودن علوفه‌ها داشته باشد. اگر قیمت تمام شده خوراک برای دامداران بالا باشد، استفاده از علوفه‌های اقتصادی و باارزش می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.