امارات متحده عربی نیز به طور عمده وابسته به واردات غلات و حبوبات است و تقریباً تمام نیازهای خود را از کشورهای دیگر تأمین میکند
تولید و مصرف غلات و حبوبات در کشورهای غرب آسیا یا خاورمیانه تحت تأثیر عوامل متعددی مانند شرایط آب و هوایی، منابع آبی، سیاستهای کشاورزی، تغییرات اقتصادی و اجتماعی، و تقاضای داخلی و بینالمللی قرار دارد. این عوامل در مجموع بر ظرفیت تولید، الگوهای مصرف و تجارت این محصولات در منطقه تأثیر میگذارند. بسیاری از کشورهای این منطقه، به ویژه کشورهای فاقد منابع آبی کافی، با مشکلات جدی در تولید غلات مواجه هستند. ایران، ترکیه، مصر و عراق از جمله کشورهایی هستند که بخش عمدهای از تولید غلات مانند گندم و برنج را دارند. اما با وجود این ظرفیتهای تولیدی، این کشورها همچنان نیازمند واردات برای تأمین تقاضای داخلی خود هستند. به طور خاص، در کشورهایی مانند عربستان سعودی و امارات متحده عربی که منابع آبی محدود دارند، تولید غلات به میزان زیادی وابسته به واردات است.
حبوبات به دلیل نیاز به منابع آبی کمتر نسبت به غلات، تولید بیشتری دارند و اغلب در کشورهای مختلف خاورمیانه به ویژه در مناطق خشک و نیمهخشک کشت میشوند. ایران و ترکیه بزرگترین تولیدکنندگان حبوبات در منطقه هستند. نخود، عدس، لوبیا و فندق از مهمترین حبوبات تولیدی در این کشورها هستند. این محصولات به دلیل قابلیت نگهداری طولانیمدت، در تأمین غذای جمعیتهای زیادی که در مناطق روستایی و شهرهای کوچک زندگی میکنند، نقشی اساسی دارند. در دهههای اخیر، تغییرات در الگوهای مصرف به دلیل افزایش جمعیت شهری، تغییرات اقتصادی و جهانی شدن و همچنین تأثیرات فرهنگ غذایی غربی باعث کاهش مصرف سنتی برخی از غلات و حبوبات در این منطقه شده است. برای مثال، در برخی کشورهای خاورمیانه مصرف نان به دلیل افزایش مصرف غذاهای فرآوریشده و فستفود کاهش یافته است.
الگوهای مصرف غلات و حبوبات در کشورهای خاورمیانه تحت تأثیر عوامل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی قرار دارد. مصرف غلات به ویژه گندم و برنج در رژیم غذایی مردم این منطقه از اهمیت بالایی برخوردار است. در ایران، نان به عنوان یک غذای اصلی در سفرهها حضور دارد و مصرف گندم بهویژه در قالب نانهای سنتی و صنعتی بسیار بالاست. در کشورهای عربی مانند مصر و سوریه، مصرف برنج در کنار گندم رایج است، اما برنج مصرفی بیشتر در مناطق ساحلی و جنوبی این کشورها یافت میشود. حبوبات نیز در بسیاری از غذاهای سنتی مانند خورشها، آشها، و غذاهای جانبی مصرف میشوند و بهویژه در طبقات کمدرآمد جامعه که نیاز به منابع پروتئینی ارزانقیمت دارند، مصرف زیادی دارند.
چالشها و فرصتها در تولید و مصرف غلات و حبوبات در این منطقه زیاد است. یکی از بزرگترین چالشها، محدودیت منابع آبی است که تأثیر زیادی بر تولید غلات بهویژه گندم دارد. کشورهای خاورمیانه به دلیل کمبود منابع آب، مجبور به استفاده از روشهای کشاورزی مدرن و بهرهبرداری بهینه از منابع آبی خود هستند. این موضوع، همراه با تغییرات اقلیمی، میتواند تهدیدی برای تولید پایدار غلات باشد. برخی از کشورهای غرب آسیا که در تولید و تجارت غلات و حبوبات فعال هستند. وضعیت تولید و مصرف غلات و حبوبات در کشورهای غرب آسیا ممکن است بنا به شرایط مختلفی که در هر کشور وجود دارد، متفاوت باشد.
- ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان غلات و حبوبات در منطقه است. غلات اصلی شامل گندم، جو، برنج و ذرت است. ایران همچنین وارد کننده غلاتی مانند گندم و برنج است.
- عراق نیز تولید کننده و وارد کننده مهمی از غلات و حبوبات است. گندم، جو، برنج و عدس از جمله محصولاتی هستند که در عراق تولید و صادر میشوند.
- ترکیه یکی از بزرگترین تولیدکنندگان غلات در منطقه است. گندم، جو، ذرت و برنج از جمله محصولات تولیدی در این کشور هستند.
- عربستان سعودی نیز متکی به واردات غلات و حبوبات است و برای تامین نیازهای خود از کشورهای دیگر وابسته است.
- امارات متحده عربی نیز به طور عمده وابسته به واردات غلات و حبوبات است و تقریباً تمام نیازهای خود را از کشورهای دیگر تأمین میکند.
ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان غلات و حبوبات در منطقه است. گندم، جو، برنج و عدس از جمله محصولات تولیدی در ایران هستند. این محصولات به عنوان غذای اصلی در رژیم غذایی ایرانی مصرف میشوند. عراق نیز یک کشور تولیدکننده غلات و حبوبات است. گندم، جو، برنج و عدس از جمله محصولات تولیدی در عراق هستند. این محصولات همچنین به عنوان غذای اصلی در رژیم غذایی عراقیان استفاده میشوند.
ترکیه نیز یکی از تولیدکنندگان مهم غلات در غرب آسیا است. گندم، جو، ذرت و برنج از جمله محصولات تولیدی در ترکیه هستند. این محصولات در تهیه انواع غذاها و نانها در ترکیه استفاده میشوند. عربستان سعودی به دلیل شرایط آب و هوایی نامناسب برای کشاورزی، بیشتر وابسته به واردات غلات و حبوبات است. گندم، جو، برنج و عدس از جمله محصولاتی هستند که وارد میشوند و در رژیم غذایی سعودیها استفاده میشوند. امارات متحده عربی نیز در بخش کشاورزی به دلیل محدودیت منابع آبی و شرایط آب و هوایی نامناسب، وابسته به واردات غلات و حبوبات است. اما به عنوان یک کشور صنعتی و تجاری، امارات متحده عربی یکی از بزرگترین واردکنندگان غلات و حبوبات در منطقه است.
رشد تقاضا برای محصولات کشاورزی در کشورهای در حال توسعه، بهویژه در کشورهای همسایه مانند هند و چین، میتواند فرصتهای جدیدی برای صادرات غلات و حبوبات ایجاد کند. کشورهای خاورمیانه میتوانند با بهرهگیری از روشهای کشاورزی نوین و سرمایهگذاری در زیرساختهای تولیدی، از ظرفیتهای موجود برای تولید و صادرات بیشتر استفاده کنند. همچنین، افزایش آگاهی مردم درباره اهمیت حبوبات به عنوان منابع پروتئینی ارزانتر و سالمتر، میتواند به تقاضای بیشتر برای این محصولات منجر شود. در نتیجه، وضعیت تولید و مصرف غلات و حبوبات در کشورهای غرب آسیا به شدت وابسته به عوامل متعددی است که همزمان تهدیدها و فرصتهایی برای کشورهای این منطقه ایجاد میکند. برای مقابله با چالشها و بهرهبرداری از فرصتها، لازم است که کشورهای خاورمیانه به توسعه روشهای کشاورزی پایدار و نوآورانه، بهبود مدیریت منابع آبی، و تقویت سیاستهای تجاری و صادراتی توجه ویژهای داشته باشند.