معادن و ذخایر سنگ های قیمتی اسپینل یا لعل کجا هستند؟ - تانزانیا گزارش شده است

سنگ قیمتی اسپینل یا لعل در نقاط مختلف جهان یافت می‌شود و برخی از معادن آن به دلیل کیفیت بالای سنگ‌های استخراجی شهرت جهانی دارند. کشورهای آسیایی مهم‌ترین منابع اسپینل را در خود جای داده‌اند و معادن قدیمی و تاریخی این سنگ عمدتاً در مناطق کوهستانی و غنی از کانی‌های قیمتی قرار دارند. یکی از معروف‌ترین مناطق استخراج اسپینل در جهان، برمه (میانمار) است. منطقه موگوک در میانمار به‌طور سنتی یکی از مهم‌ترین منابع اسپینل بوده و برخی از زیباترین اسپینل‌های قرمز، صورتی و آبی از این منطقه استخراج می‌شوند. اسپینل‌های میانمار به دلیل شفافیت بالا و رنگ زنده‌ای که دارند، در بازارهای جهانی بسیار ارزشمند هستند. همچنین سریلانکا یکی دیگر از منابع مهم اسپینل است. در سریلانکا، اسپینل معمولاً در بستر رودخانه‌ها و معادن رسوبی یافت می‌شود و طیف وسیعی از رنگ‌ها از جمله آبی، بنفش و صورتی دارد.

علاوه بر این، معادن کوچک‌تر اسپینل در کشورهای دیگر مانند ویتنام، تایلند، کنیا و حتی استرالیا نیز یافت می‌شوند. هرچند که کیفیت و شهرت اسپینل‌های این مناطق معمولاً به پای معادن میانمار و افغانستان نمی‌رسد، اما همچنان در بازارهای محلی و بین‌المللی ارزشمند هستند. ذخایر اسپینل در این مناطق اغلب در بسترهای آبرفتی یا در نزدیکی سنگ‌های آهکی و مرمر یافت می‌شوند که محیط مناسبی برای تشکیل این سنگ قیمتی فراهم می‌کنند. میانمار، تاجیکستان، سریلانکا، جنوب آسیا، تایلند، ویتنام، کامبوج دارای بهترین کیفیت اسپینل به نام یاقوت هستند. کشورهای دیگر مانند افغانستان، نپال، استرالیا، تانزانیا، ماداگاسکار، نیجریه و جنوب غربی کنیا نیز دارای رگه های خوبی هستند. در ویتنام، نزدیک منطقه لوک ین، استخراج اسپینل‌ها و یاقوت‌ها به طور جدی از سال 1990 آغاز شده است، زمانی که بیشتر اسپینل‌ها صورتی هستند.

در تانزانیا، در دهه 1980، سنگ‌های اسپینل قرمز-صورتی تا قرمز گیلاسی و یک اثر نئونی در معادن اطراف شهرستان موروگورو یافت شد. امروزه گزارش هایی از اسپینل های شفاف و برش خورده در اندازه های 10 تا 50 قیراط وجود دارد. تانزانیا گزارش شده است. معدن باستانی و تاریخی بدخشان (کوه لاعل) در نزدیکی منطقه مرغاب در شرق ولایت بدخشان که نخک های آن در ایران باستان به «لعل بدخشان» معروف است، یکی از مهم ترین ذخایر است. سنگ لاعل در تاجیکستان مدرن. گفته می شود این معدن بر اثر زلزله شدید و متعاقب آن ریزش سنگ های بزرگ از کوه و خسارات ناشی از آن کشف شده است.

در ارتفاع 2900 متری بین کوروگ و وشکشم در کنار رودخانه پنج، در مرز بین تاجیکستان و افغانستان، معدن کوه لعل قرار دارد که حدود نیمی از خارهای آن قرمز و بقیه صورتی است. استخراج این معدن از قرن هفتم بعد از میلاد آغاز شد و گفته می شود سنگ های معروفی مانند یاقوت تیمور و یاقوت شاهزاده سیاه که در اصل اسپینل بوده از این محل استخراج شده است. در طول قرن بیستم به دلیل شرایط جغرافیایی و بسته بودن اتحاد جماهیر شوروی، این معادن کمتر شناخته شده بودند. در جنگ بین امپراتوری روسیه و انگلیس بر سر استعمار و تعیین مرزها در غرب آسیا، به دلیل اینکه روسیه علاقه چندانی به جواهرات نداشت، این معادن در مرز افغانستان و روسیه نقشه برداری شد و به نوعی از جهان پنهان ماند.

افغانستان نیز یکی از کشورهای غنی از نظر ذخایر اسپینل است. معادن بدخشان افغانستان به‌ویژه به دلیل تولید اسپینل‌های قرمز خالص که گاهی با یاقوت اشتباه گرفته می‌شوند، شهرت دارند. این معادن تاریخی از دیرباز مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند و در مسیر تجارت سنگ‌های قیمتی در جاده ابریشم نقش مهمی داشته‌اند. همچنین در تاجیکستان معادنی وجود دارند که اسپینل‌های با کیفیت بالا تولید می‌کنند و اغلب به رنگ‌های قرمز و صورتی هستند. به غیر از آسیا، ذخایر اسپینل در آفریقا نیز یافت می‌شود. تانزانیا و ماداگاسکار از جمله کشورهایی هستند که اسپینل‌های زیبا از معادن آن‌ها استخراج می‌شوند. در تانزانیا، اسپینل‌های آبی و بنفش به دلیل جذابیت و کمیاب بودن بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. ماداگاسکار نیز به دلیل تنوع رنگی اسپینل‌هایش، از جمله رنگ‌های نارنجی و خاکستری، شهرت دارد.