فیروزه چیست و چگونه تشکیل میشود؟
فیروزه یک کانی مات در طیف رنگهای آبی تا سبز یافت میشود؛ این سنگ فسفات هیدراته مس و آلومینیوم با فرمول شیمیایی CuAl6(PO4)4(OH)8·4H2O است. فیروزه درجات ناب تر و کمیاب تری دارد که سبب ارزشمندتر شدن آن میشود و هزاران سال است که به دلیل رنگ منحصر به فردش به عنوان سنگ قیمتی و زینتی مورد توجه قرار گرفته است. فیروزه مانند بسیاری از جواهرات مات دیگر، با پرداختهایی که روی آن انجام میگیرد، ورود انواع تقلبی آن و مواد مصنوعی به بازار کمارزش شده است. رنگ آبی تخم سینه سرخ یا آبی آسمانی فیروزه ایرانی استخراج شده در نزدیکی شهر نیشابور ایران به عنوان مرجع و مبنای ارزیابی کیفیت فیروزه قلمداد میشود.
این سنگ در درجه های ناب تر کمیاب و ارزشمند است و هزاران سال است که به دلیل رنگ منحصر به فردش به عنوان سنگ قیمتی و زینتی مورد توجه قرار گرفته است. مصریان باستان فرعون های خود را با جواهرات فیروزه ای دفن می کردند و ایرانیان این ماده معدنی را با پیروزی و تقدس مرتبط میدانستند بومیان سنتی آمریکا، از جمله آزتک ها و مایاها در جنوب، آن را وسیله ارتباط با ارواح، ارمغان آورخوش شانسی، محافظت، ارتباط با جهان ارواح و شفا می دانستند. فیروزه میتواند به صورت تودههای رگهای، در داخل شکافها و فضاهای باز سنگها، یا بهعنوان پوششهایی در سطح سنگهای مادر به وجود آید. این سنگها معمولاً در مناطقی با آب و هوای خشک و گرم یافت میشوند، زیرا این شرایط به تبخیر آب و تمرکز مواد معدنی کمک میکند. از جمله معروفترین منابع فیروزه میتوان به معادن ایران، مصر، آمریکا، چین و مکزیک اشاره کرد.
فیروزه چیست و چگونه تشکیل میشود؟, بیشتر بخوانید...
بزرگترین معادن و تولیدکنندگان سنگ فیروزه دنیا
فیروزه در شبه جزیره سینا در ماسه سنگ های کربنیفر پایینی که توسط جریان های بازالت و سنگ آهک کربنیفر بالایی پوشانده شده اند، یافت میشود. بسترهای پوشاننده احتمالاً منبع مس بودهاند که به صورت فیروزه در کلوخه ها ، درزهای افقی یا اتصالات عمودی در بسترهای ماسه سنگی رسوب میکند. رسوبات عادی ایران در ماسهسنگها یافت میشوند و سنگهای آهکی نسل سوم توسط تراکیتهای پورفیری غنی از آپاتیت و سنگ مافیک نفوذ کردهاند. دگرسانی سوپرژن باعث شکستگی سنگها شد و برخی از کانیهای سنگ را به آلونیت تبدیل کرد، که آلومینیوم و فسفات را آزاد کرد تا با مس از سولفیدهای اکسید شده مس ترکیب شود و فیروزه را تشکیل دهد. این فرآیند در عمق نسبتاً کم انجام شد و تا سال 1965 معادن در عمقی به طور متوسط فقط 9 متر (30 فوت) زیر سطح زمین «ته نشين» شدند.
معمولاً وقتی فیروزه قرار است فروخته شود، قیمت هر قیراط آن چک میشود. (TQI) شاخص اندازه گیری کیفیت سنگ فیروزه است. قیمت سنگهای فیروزه معمولاً بین 1 تا 10 دلار در هر قیراط است، اما بسته به کیفیت میتواند از 0.05 دلار تا 1000 دلار در هر قیراط متغیر باشد. "قیمت فیروزه مرغوب سه برابر قیمت طلا است، زیرا واقعاً کمیاب است." بیشتر فیروزه های عیار بالایی که در دهه های 60 و 70 استخراج شد، همچنان بین مجموعه داران و جواهر فروشانی که واقعاً ارزش واقعی آن را درک می کنند، معامله می شوند.
بزرگترین معادن و تولیدکنندگان سنگ فیروزه دنیا, بیشتر بخوانید...