عراق - راهنمای تجارت با عراق

عراق چهارمین ذخایر بزرگ نفت جهان را داراست. علیرغم بهبود شرایط و امنیت در کشور در طی سالهای اخیر، اما همچنان وضعیت سیاسی در عراق به شدت بی ثبات است و سیاست گذاری های اقتصادی به دلیل ضعف در کنترل دولت مرکزی بسیار محدود شده است. اهداف اولیه دولت تداوم توسعه بخش نفت و بهبود اجرای پروژه های ارتقای خدمات اساسی مانند برق، آب و مسکن است. ‏

تنها با شروع برنامه صادرات نفت و در برابر آن دریافت مواد غذائی، عراق دوباره فعالیت های تجاری خود را در بازار تجارت بین‌المللی از نو آغاز کرد ( البته تحت نظارت دقیق سازمان ملل). از ابتدای سال 2002، سازمان ملل متحد محدودیت‌های تجاری حاکم بر تجارت عراق را  تا حدود زیادی کاهش داد تا دامنه وسیع‌تری از میزان واردات به این کشورمجاز باشد و سال بعد از آن کلاً تمامی تحریم ها علیه این کشور را لغو شد. اما همچنان مواد غذایی به مقدار زیادی به این کشور وارد می‌شود، به همان میزان که همه انواع کالاهای مصرفی دیگر نیز به این وارد می‌شوند. اکنون صادرات کشور عراق بیشتر شامل نفت و فرآورده های نفتی است که به تعدادی از کشورهای دیگر مخصوصا به کشورهای آسیایی و همچنین به کشورهای اتحادیه اروپا و نیز آمریکا ارسال می شود. واردات نیز عمدتاً از آسیا و سایر کشورهای عربی انجام می شود.

اطلاعات مختصری در مورد کشور عراق, بیشتر بخوانید...

در سال 2019، تولید ناخالص داخلی عراق به میزان 224.5 میلیارد دلار (نرخ ارز فعلی بازار) برآورد شده است. تولید ناخالص داخلی واقعی این کشور حدود 3.9 درصد افزایش یافته در حالیکه جمعیت کشور عراق در این سال 39 میلیون نفر است. (منبع: IMF)

مراحل متعددی در قانونی کردن صورتحساب‌های تجاری و گواهی‌های مبدأ وجود دارد، از جمله دریافت مهر از اتاق بازرگانی محلی، قانونی‌سازی توسط وزیر امور خارجه در ایالتی که اسناد مبدأ آن‌ها است، تأیید اعتبار توسط وزارت امور خارجه و سپس دریافت تمبر از وابسته بازرگانی عراق در واشنگتن دی سی این مراحل در وب سایت زیر ارائه شده است: http://ico-‎dc.org/en/document-legalization/ (اسناد باید حاوی امضاهای واقعی باشد، زیرا امضای دیجیتال توسط گمرک عراق به رسمیت شناخته نمی شود). بارنامه یا سند مشابه برای ایجاد ارتباط بین محموله و قرارداد الزامی است.

تجارت خارجی عراق, بیشتر بخوانید...

 برای شرکت‌هایی که تازه وارد بازار کاری عراق شده‌اند، باید پس از بررسی‌های دقیق، یک شریک محلی در نظر گرفته شود. سفارت ایالات متحده می تواند به ارائه خدمات جستجوی شزیک کاری برای بخش های خاص کمک کند. بازار عراق روش های محدودی را برای شرکت ها در زمینه توزیع محصولات ارائه می دهد. زیرساخت های حمل و نقل عراق نیاز به تعمیر و توسعه دارد. با افزایش تقاضا برای تولید انواع کالا، صنعت حمل و نقل داخلی در استان‌ها به پیشرفت خود ادامه می‌دهند و دولت در حال کار بر روی بازسازی جاده‌ها پس از شکست داعش و جنگ داخلی این کشور است. ‏

صنعت ریلی نیز در حال پیشرفت است. چندین خط در حال ارائه خدمات باربری منظم و پیوسته هستند و دولت قصد دارد خطوط دیگر را نیز تعمیر و به این سیستم اضافه کند. حمل و نقل هوایی داخلی محدود است، هرچند در سالهای اخیر در حال گسترش است. در حالی که در اغلب استان های این کشور علاقه زیادی برای توسعه فرودگاه های محلی وجود دارد، اما تمرکز بیشتر بر روی خدمات مسافری صورت میگیرد است تا حمل و جابه جائی بار. پروژه های بهبود فرودگاه بین المللی بغداد و بندر ام قصر در بصره بر طبق استانداردهای بین المللی در حال انجام است. بسیاری از کالاها ابتدا از طریق فرودگاه بین المللی اربیل و گذرگاه مرزی ابراهیم خلیل با ترکیه در استان دهوک وارد جمهوری کردستان می شوند.

این بهترین بخش صنعتی آینده دار برای این کشور است و شامل یک نمای کلی بازار رقابت و داده های تجارت است.  در سال 2020، عراق به میزان 4.3 میلیون بشکه در روز نفت تولید کرد که ششمین تولیدکننده بزرگ نفت در جهان محسوب میشود. این کشور با 147 میلیارد بشکه نفت پس از عربستان سعودی و ایران به ترتیب با 297 میلیارد و 155 میلیارد بشکه، سومین ذخایر بزرگ نفت متعارف ثابت شده در جهان را دارست. ذخایر ثابت شده گاز طبیعی عراق در پایان سال 2020 تقریباً به میزان 125.6 تریلیون فوت مکعب بوده است.

تولید نفت و ذخایر نفتی عراق, بیشتر بخوانید...

در سال 2004، عراق به عنوان ناظر در سازمان تجارت جهانی (WTO)  معرفی شد. با این حال، الحاق به WTO از آن زمان به بن بست خورده است، و به همراه آن اصلاحات اساسی صورت گرفته است. از سال 2018 موانع زیادی بر سر راه واردات برخی کالاها وجود داشته است، از جمله افزایش تعرفه ها و کاهش یا لغو مجوزهای واردات که عمده ترین این موانع بوده است. دولت این کشور می گوید این اقدامات برای تشویق تولید داخلی صورت گرفته است.

یک محیط امنیتی نابهنجار در این کشور، از جمله تهدید گروه های افراطی در حال ظهور، همچنان مانعی برای سرمایه گذاری در بسیاری از مناطق کشور است. از دیگر اثرات ماندگار مبارزه با داعش می‌توان به اختلالات عمده در مسیرهای تجاری داخلی و بین‌المللی و تخریب زیرساخت‌های اقتصادی، به‌ویژه در قلمرو تحت کنترل داعش در موصل و بخش‌هایی از شمال و غرب عراق اشاره کرد. برخی از گروه‌های شبه‌نظامی که در نبرد با داعش شرکت داشتند، حتی پس از اتمام عملیات‌های جنگی نیز همچنان در این مناطق مستقر هستند. برخی از شبه‌نظامیان نیز به نظر می‌رسد که تنها تحت کنترل حاشیه‌ای دولت هستند و در طیفی از فعالیت‌های جنایی و غیرقانونی، از جمله اخاذی، دست داشته‌اند. با این حال، وضعیت امنیتی در سراسر کشور متفاوت است و به طور کلی در منطقه کردستان عراق (IKR) کمتر مشکل دارد.

موانع تجارت با عراق, بیشتر بخوانید...