این لباس ها اغلب با استفاده از دستگاه های بافندگی سنتی، مانند بافتنی و دوزندگی دستی، تولید می شوند و طرح ها و نقش های مختلفی را شامل می شوند که به تاریخچه، قومیت و منطقه مورد نظر مرتبط هستند
در خاورمیانه، لباس های سنتی دست دوز می توانند در کشورهایی مانند ایران، عراق، ترکیه، سوریه و لبنان یافت شوند. در ایران، مثلاً لباس های سنتی مانند چادر، دامن، روسری و کلاه بزرگراهی، به رنگارنگی و در طرح های متنوعی دوخته می شوند. همچنین، لباس های سنتی دست دوز عربی نیز در کشورهای خلیج فارس مانند عربستان سعودی، عمان، قطر و امارات متحده عربی مشهور هستند. این لباس ها از جمله عبا، شمیز و شال عربی شامل نقش ها و طرح های مختلفی هستند که اغلب با استفاده از دست دوزی و دوخت بافتنی تزئین می شوند. در غرب آسیا، لباس های سنتی دست دوز می توانند در کشورهایی مانند افغانستان، پاکستان دیده شوند. در این مناطق، لباس های سنتی مانند شلوارهای پشتی، ساری، شال های کشیده و لباس های مردانه مانند کرتا و پاجامه دست دوخته می شوند. طرح ها و نقش های مورد استفاده در این لباس ها نیز بر اساس فرهنگ و منطقه مرتبط متفاوت است.
پنبه یکی از معروفترین مواد استفاده شده در پوشاک سنتی است. این الیاف طبیعی از گیاه پنبه به دست آمده و برای تولید پارچههای نرم و تنفسپذیر استفاده میشوند. ابریشم یکی از لوکسترین و مشهورترین مواد استفاده شده در پوشاک سنتی است. این الیاف نرم و براق از کرمهای ابریشمی به دست میآید و برای ساخت لباسهای اداری و مجلسی استفاده میشود. کتان یک ماده بافتی است که از گیاه کتان به دست میآید. این الیاف مقاوم و خنک بوده و برای تولید پوشاک سنتی در مناطق گرمسیری استفاده میشود. پشم از پوست گوسفندان و دیگر حیوانات پشمی به دست میآید. این الیاف نرم و گرم است و برای ساخت پوشاک زمستانی و پوشاک سنتی در مناطق سردسیری استفاده میشود. در برخی پوشاک سنتی، پوست حیوانات مانند چرم یا پشم حیوانات مورد استفاده قرار میگیرد. این نوع مواد برای ساخت پوشاک سنتی مردانه و لباسهای سنتی مانند کت و شلوار استفاده میشوند.
لباس های سنتی دست دوز در کشورهای خاورمیانه و غرب آسیا به عنوان بخشی از فرهنگ و هویت مردم این مناطق شناخته می شوند. این لباس ها اغلب با استفاده از دستگاه های بافندگی سنتی، مانند بافتنی و دوزندگی دستی، تولید می شوند و طرح ها و نقش های مختلفی را شامل می شوند که به تاریخچه، قومیت و منطقه مورد نظر مرتبط هستند. از آنجا که هر کشور و منطقه دارای تاریخ و فرهنگ خاص خود است، لباس های سنتی دست دوز این مناطق نمادهای مهمی از هویت و فرهنگ مردمانشان هستند. این لباس ها همچنین به عنوان یک هنر دستی و صنعتی مورد توجه قرار می گیرند و برای گردشگران و علاقه مندان به فرهنگ های محلی جذابیت دارند.
- چادر یا مانتو سنتی در ایران و برخی کشورهای خاورمیانه، مانند عراق و عمان، مورد استفاده قرار میگیرد. این پوشاک عموماً از پارچههای نرم و رنگارنگ ساخته میشوند و با طرحها و نقشهای متنوعی تزئین میشوند.
- لباس عربی یا عبا، پوشش سنتی در کشورهای عربی مانند عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی است. عبا پوشش بلندی است که بر روی لباسهای داخلی قرار میگیرد و اغلب با رنگهای تیره و کلاسیکی ساخته میشود. در برخی مناطق، عبا با ترکیبات دست دوزی و گلدوزی زیبا تزئین میشود.
- کلاه تاجی سنتی است که در ایران و برخی کشورهای خاورمیانه استفاده میشود. این کلاهها اغلب از پارچههای نرم و زیبا ساخته میشوند و با دست دوزی و گلدوزی تزئین میشوند.
- شالهای سنتی در خاورمیانه به عنوان یکی از پوشاک محبوب محسوب میشوند. شالها معمولاً از پارچههای نرم و رنگارنگ ساخته میشوند و با نقشها و طرحهای مختلفی تزئین میشوند. این شالها میتوانند به صورت دست دوخته شده و یا بافته شده باشند.
- در برخی کشورهای خاورمیانه، مانند عراق و عمان، پوشاک مردانه سنتی نیز وجود دارد. این پوشاک شامل پیراهنها، شلوارها، جلیقهها و دستمالهای گردن است که با استفاده از دست دوزی و تزئینات مختلف تزئین میشوند.
پوشاک دست دوز سنتی ارزش هنری و صنایع دستی بسیاری دارند. این پوشاک ها نه تنها نمایانگر فرهنگ و هویت مردمان منطقه مورد نظر هستند، بلکه نمادهایی از هنر دستی و صنعتی محسوب میشوند. تولید پوشاک دست دوز سنتی معمولاً نیازمند مهارت های خاصی است که از نسل به نسل منتقل میشوند. این پوشاک به صورت دستی بافته و دوخته میشوند و اغلب با استفاده از ابزارهای سنتی و مواد اولیه طبیعی تولید میشوند. دست دوزان ماهر با استفاده از تکنیکهای خاص، طرحهای زیبا و تزئینات دقیق را روی پارچهها ایجاد میکنند.
انواع دوخت و دست دوزی مورد استفاده در پوشاک سنتی شامل گلدوزی، تراشی، جواهردوزی، کشمیری، سوزندوزی و دیگر تکنیکهای مشابه است. این تکنیکها و تزئینات صنایع دستی مرتبط با پوشاک سنتی، مهارت های هنری و صنعتی بالایی را میطلبند و نیازمند صبر، دقت و دانش فنی هستند. به علاوه، پوشاک دست دوز سنتی ارزش اقتصادی نیز دارند. این صنایع دستی میتوانند به ایجاد درآمد و اشتغال در جوامع محلی کمک کنند و به توسعه اقتصادی و تجارت محلی نیز سهم داشته باشند.
پوشاک دست دوز سنتی در خاورمیانه همچنان در زندگی روزمره مردم استفاده میشوند. این پوشاک نه تنها جنبههای صنایع دستی و آثار هنری دارند، بلکه به عنوان پوشش مرسوم و محبوب در برخی مناطق و جامعههای خاورمیانه به کار میروند. بسیاری از مردم خاورمیانه هنوز هم در مراسمات مذهبی، مراسم خانوادگی، جشنها و مناسبتهای خاص از پوشاک سنتی استفاده میکنند. مثلاً در کشور ایران، زنان در برخی مراسمات و مراسم خاص مانند عروسیها، نامزدیها و جشنهای مذهبی معمولاً لباس عروسی سنتی چادر را انتخاب میکنند. همچنین مردان نیز در مراسمات رسمی و خاص میتوانند از لباس عربی یا سایر لباسهای سنتی استفاده کنند. علاوه بر مراسمات خاص، برخی پوشاک سنتی در زندگی روزمره برخی مردم خاورمیانه همچنان محافظت میشوند. مثلاً در برخی مناطق روستایی، زنان از شالها و دستمالهای سنتی به عنوان جزء روزمره پوشش خود استفاده میکنند. همچنین در برخی کشورهای عربی، مردان همچنان از لباس عربی به عنوان لباس رسمی و روزمره خود استفاده میکنند.