تا هزاران نوع محصولات پتروشیمی وجود دارد که مهمترین آنها شش ماده اولیه اساسی (اتیلن ، پروپیلن ، بوتن ، بنزن ، تولوئن ، زایلن) است
منظور از محصول پتروشیمی محصولات تولیدی با استفاده از نفت یا گاز نفت به عنوان مواد اولیه است. تا هزاران نوع محصولات پتروشیمی وجود دارد که مهمترین آنها شش ماده اولیه اساسی (اتیلن ، پروپیلن ، بوتن ، بنزن ، تولوئن ، زایلن) است. صنعت پتروشیمی شامل طیف گسترده‌ای از محصولات شیمیایی است که از نفت خام و گاز طبیعی به‌عنوان مواد اولیه تولید می‌شوند. این محصولات در صنایع مختلف، از تولید پلاستیک و الیاف مصنوعی گرفته تا صنایع داروسازی، کشاورزی، انرژی، و بسیاری دیگر کاربرد دارند. از دیدگاه بازاری و تجاری، محصولات پتروشیمی به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که هر کدام در بازارهای جهانی ویژگی‌های خاص خود را دارند و در پاسخ به نیازهای مختلف اقتصادی و صنعتی تولید می‌شوند.
اولین دسته از محصولات پتروشیمی که در بازارهای بین‌المللی بسیار شناخته شده‌اند، محصولات پایه‌ای مانند اتیلن، پروپیلن، متانول، و آمونیاک هستند. این محصولات به‌عنوان مواد اولیه برای تولید انواع پلیمرها و مواد شیمیایی دیگر استفاده می‌شوند. اتیلن و پروپیلن، به‌ویژه در تولید پلاستیک‌ها و مواد پلیمری مانند پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن و پلی‌استایرن، کاربرد دارند که در صنعت بسته‌بندی، خودرو، لوازم خانگی، و الکترونیک استفاده می‌شوند. متانول نیز به‌عنوان ماده‌ای پایه در صنایع شیمیایی و تولید سوخت‌های جایگزین و مواد افزودنی کاربرد دارد. آمونیاک، که به‌عنوان ماده‌ای اصلی در تولید کودهای شیمیایی شناخته می‌شود، از اهمیت ویژه‌ای در صنایع کشاورزی برخوردار است.
در کنار این محصولات پایه‌ای، محصولات پتروشیمی دیگری نیز وجود دارند که کاربردهای متنوعی دارند. به‌عنوان مثال، محصولات پتروشیمی شامل انواع پلیمرها، پلاستیک‌ها، رزین‌ها، الیاف مصنوعی، رنگ‌ها و مواد افزودنی شیمیایی هستند که در صنایع مختلفی همچون ساختمان، خودروسازی، صنعت مد و پوشاک، الکترونیک، و حتی به‌عنوان مواد مصرفی در محصولات بهداشتی و آرایشی کاربرد دارند. این محصولات به‌ویژه در سال‌های اخیر، به‌واسطه پیشرفت‌های تکنولوژیکی و تغییرات در رفتار مصرف‌کنندگان، شاهد رشد قابل توجهی در بازارهای جهانی بوده‌اند.
در چین ، 57 نوع از کلاس 7 وجود دارد. کلاس 1 متعلق به مواد آلی است و 16 نوع از جمله اتیلن، بنزن و متانول وجود دارد. کلاس 2 نوعی رزین مصنوعی است ، 12 نوع از جمله پلی اتیلن با چگالی کم، پلی پروپیلن و غیره وجود دارد، در سال 2001 ، ظرفیت تولید نزدیک به 5.05 میلیون تن بود. کلاس 3 لاستیک مصنوعی است که شامل پنج نوع از جمله بوتادین است. در سال 2001 ، ظرفیت تولید آن 684،600 تن است. کلاس 4 الیاف مصنوعی است و مقدار تولید آن در سال 2001 نزدیک به 7.6 میلیون تن بود. شش نوع الیاف وجود دارد، یعنی الیاف پلی استر ، نایلون ، اکریلیک ، پلی وینیل الکل ، پلی پروپیلن و الیاف PBT . کلاس 5 به عنوان یکی از نمادهای سطح فنی جامع کشور به مواد شیمیایی بخوبی اشاره دارد.
این صنعت 55 تا 65 درصد از ارزش کل تولید شیمیایی در کشورهای پیشرفته را تشکیل می دهد در حالی که این مقدار در چین فقط 35 درصد است. محصولات اصلی شامل کاتالیزورها ، سورفاکتانت ها ، مواد شوینده مصنوعی و غیره ، در کل 10 نوع ماده است. کلاس 6 کودها شامل کود نیتروژن ، فسفر ، پتاسیم است. مردم عمدتاً کودهایی مانند آمونیاک و اوره تولید و سنتز می کنند که ظرفیت تولید این دو محصول در سال 2001 به ترتیب 2.93 میلیون و 4.62 میلیون تن بوده است. کلاس 7 به مواد غیر آلی اشاره دارد، یعنی سه اسید و دو ماده قلیایی ، در کل 5 ماده.
بازار بین‌المللی برای محصولات پتروشیمی از نظر عرضه و تقاضا تحت تأثیر عوامل مختلفی است. یکی از مهمترین این عوامل، هزینه‌های تولید و دسترسی به منابع اولیه است. کشورهایی که منابع نفت و گاز طبیعی ارزان‌تری دارند، مانند کشورهای خاورمیانه، قادر به تولید محصولات پتروشیمی با هزینه‌های پایین‌تر و بنابراین رقابت‌پذیرتر هستند. به همین دلیل، کشورهای منطقه خلیج فارس از جمله بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات پتروشیمی در جهان به شمار می‌روند. همچنین، پیشرفت‌های تکنولوژیکی و ظرفیت‌های تولید جدید در کشورهای آسیای شرقی مانند چین و هند نیز باعث شده است که این کشورها به بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان محصولات پتروشیمی تبدیل شوند.
از دیگر عواملی که بر بازار محصولات پتروشیمی تأثیر می‌گذارند، تحولات اقتصادی جهانی، سیاست‌های تجاری بین‌المللی، و نوسانات قیمت نفت است. به‌ویژه بحران‌های اقتصادی یا افزایش قیمت نفت می‌توانند تأثیرات چشمگیری بر هزینه‌های تولید و در نتیجه قیمت نهایی محصولات پتروشیمی داشته باشند. علاوه بر این، مقررات زیست‌محیطی و فشارهای جهانی برای کاهش آلایندگی‌ها موجب شده است که بسیاری از شرکت‌های پتروشیمی به سمت توسعه فناوری‌های سبز و تولید محصولات با کمترین اثرات زیست‌محیطی حرکت کنند. به‌طور مثال، تولید پلاستیک‌های قابل تجزیه زیستی یا استفاده از منابع تجدیدپذیر برای تولید مواد پتروشیمی به یک روند رو به رشد در صنعت تبدیل شده است.
با توجه به گستردگی و تنوع محصولات پتروشیمی، این صنعت نقش بسیار مهمی در تجارت جهانی ایفا می‌کند. نیازهای مختلف صنایع در کشورهای در حال توسعه و توسعه‌یافته، و همچنین تقاضا برای محصولات با کیفیت بالا و قیمت رقابتی، باعث شده است که تجارت محصولات پتروشیمی به یکی از بخش‌های حیاتی اقتصاد جهانی تبدیل شود. کشورهای تولیدکننده مواد اولیه نفت و گاز، با استفاده از منابع خود و سرمایه‌گذاری‌های مستمر در زیرساخت‌ها و فناوری‌ها، قادر به حفظ جایگاه خود در بازار جهانی هستند، در حالی که کشورهای مصرف‌کننده بزرگ، به‌ویژه در آسیا، به عنوان بازارهای اصلی برای این محصولات شناخته می‌شوند.
