کاربردهای کک نفتی چیست؟ - در ابتدا آن را فقط به عنوان سوختی مانند زغال سنگ سخت می کردند

کک نفتی کاربردهای متعددی در صنایع مختلف دارد که به ویژگی‌های شیمیایی و فیزیکی آن بستگی دارد. یکی از مهم‌ترین کاربردهای کک نفتی، استفاده به عنوان سوخت صنعتی است. این ماده به دلیل داشتن کربن با انرژی بالا، در کوره‌ها و نیروگاه‌ها برای تولید انرژی گرمایی به کار می‌رود. این نوع استفاده عمدتاً در صنایع سیمان، فولاد، آلومینیوم و سایر صنایع سنگین صورت می‌گیرد، جایی که به مقدار زیادی انرژی حرارتی نیاز است. کک نفتی به عنوان سوخت، به ویژه در کوره‌های آهن‌گدازی و تولید فولاد، اهمیت ویژه‌ای دارد.

همچنین، یکی دیگر از کاربردهای عمده کک نفتی، استفاده در صنعت تولید الکترودهای گرافیتی است. در این صنعت، کک نفتی به دلیل خلوص و ساختار مناسب کربنی، در تولید الکترودهای گرافیتی به کار می‌رود. این الکترودها به ویژه در صنایع آلومینیوم و فولاد برای فرآیندهای الکترولیز و ذوب مواد معدنی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در تولید آلومینیوم، الکترودهای گرافیتی نقش حیاتی در فرآیند هال-هرولت ایفا می‌کنند، که در آن آلومینیوم از سنگ آلومینیوم استخراج می‌شود. کک نفتی با کیفیت بالا که درصد ناخالصی کمتری دارد، برای این منظور مناسب‌تر است.

کک نفتی کاربردهای غیر قابل احتراق مختلفی مانند الکترودهای گرافیتی، الکترودهای کربنی یا آندها در صنایع مختلف مانند آلومینیوم و فولاد دارد. در ابتدا آن را فقط به عنوان سوختی مانند زغال سنگ سخت می کردند. امروزه در دو نوع خام (سبز) و کلسینه به فروش می رسد که به دلیل اینکه میزان گوگرد و خاکستر آن زیاد است به عنوان سوخت استفاده می شود و استفاده دیگری برای آن متصور نیست. این کک در صنعت سیمان، واحدهای آب و برق، پالایشگاه ها و صنایع کاغذسازی کاربرد دارد. 

از آنجایی که این سوخت به تنهایی دارای مواد فرار کافی برای ایجاد شعله نیست، 70 درصد زغال سنگ و 30 درصد کک استفاده می شود. در صنعت سیمان به دلیل وجود گوگرد فراوان در کک، نیازی به افزودن گوگرد جداگانه به سیمان نیست که سوخت خوبی است. کک نفتی با کیفیت متوسط ​​نیز به عنوان منبع کربن در صنایع مختلف آلیاژی استفاده می شود که به عنوان یک افزودنی در نظر گرفته می شود. همچنین به صورت کلسینه استفاده می شود که در صنایع آلومینیوم، الکترودهای کوره ذوب قوس الکتریکی، الکترودهای گرافیتی و تولید رنگدانه دی اکسید تیتانیوم کاربرد دارد. 

نکته مهم و استراتژیک در این قسمت این است که وجود گوگرد باعث خوردگی و تورم سریع الکترود می شود که باعث شکستگی سریع الکترود می شود. همچنین وجود فلزاتی مانند نیکل و وانادیم در کک باعث اکسیداسیون سریع آند در صنعت می شود. کک نفتی همچنین در تولید مواد شیمیایی و محصولات نفتی خاص نیز استفاده می‌شود. به عنوان مثال، در برخی از فرآیندهای پتروشیمیایی از کک نفتی برای تولید محصولات مانند بنزین صنعتی، حلال‌ها، و دیگر ترکیبات شیمیایی استفاده می‌شود. این ماده به عنوان یک منبع کربنی، می‌تواند در واکنش‌های شیمیایی مختلفی که در صنعت پتروشیمی کاربرد دارند، شرکت کند.

علاوه بر این، کک نفتی در صنایع فلزی دیگر مانند صنعت مس و همچنین در تولید گرافیت و کربن فعال کاربرد دارد. کربن فعال که از کک نفتی به دست می‌آید، در تصفیه هوا و آب و همچنین در فرآیندهای جذب و فیلتر کردن مواد شیمیایی مضر کاربرد دارد. این ویژگی‌ها باعث می‌شوند که کک نفتی به عنوان ماده‌ای حیاتی در صنایع مختلف، از انرژی گرفته تا شیمی و فلزات، شناخته شود. استفاده از کک نفتی چالش‌های زیست‌محیطی خاصی را نیز به همراه دارد، زیرا هنگام سوزاندن آن مقادیر زیادی دی‌اکسید کربن و سایر آلاینده‌ها منتشر می‌شود. این مسئله باعث می‌شود که توجه به روش‌های بهینه‌سازی و کاهش آلاینده‌ها در صنایع مصرف‌کننده کک نفتی به یک موضوع مهم تبدیل شود.