در طول تاریخ، سیستمهای طب سنتی مختلف از جمله طب سنتی خاورمیانه، طب سنتی هند، طب سنتی چین و طب سنتی یونان به اندازهی کافی توسعه یافتهاند و استفاده از عرقیات گیاهی در این سیستمها رایج بوده است
در کشورهای خاورمیانه، طب سنتی و درمانهای گیاهی از قدیمیترین و مهمترین روشهای درمانی است. در برخی مذاهب، مانند طب سنتی ایران (طب ایرانی)، طب سنتی عربی و طب سنتی هند، عرقیات گیاهی به عنوان یکی از ابزارهای اصلی درمانی محسوب میشوند. این طبقه بندیها به دلیل تأثیرات درمانی و خواص گیاهان در این فرهنگها و مذاهب بوجود آمدهاند. در برخی مراسم و طقوس مذهبی در کشورهای خاورمیانه، استفاده از عرقیات گیاهی متداول است. ممکن است در مراسم دینی مانند نماز، عبادات، مراسم عروسی، مراسم ختنه و سایر رویدادهای مهم، استفاده از عرقیات گیاهی برای بخشیدن بوی خوش، تطهیر و آرامش مورد استفاده قرار گیرد. عطرسازی در کشورهای خاورمیانه تاریخچه طولانی و ارزشمندی دارد و استفاده از عرقیات گیاهی در تهیه عطرها و بویدهندهها بسیار رایج است. برخی از مذاهب و فرهنگهای خاورمیانه، مانند اسلام و مذاهب مسیحی، بوی خوش و عطر طبیعی را مقدس و مطلوب میدانند و به آن اهمیت میدهند.
تولید عرق در کشورهای خاورمیانه به عنوان یک فرآیند سنتی و قدیمی است که با استفاده از تقطیر جوشانده گیاهان طبیعی بدست می آید. عرقهای تولید شده در این کشورها به عنوان داروهای گیاهی، عطرها و محصولات طب سنتی استفاده میشوند. تولید عرق در ایران به عنوان یک صنعت قدیمی و سنتی مشهور است. عرقهایی مانند گلاب، عرق آنیس، عرق آویشن، عرق نعناع و عرق زنجبیل از قدیمیترین عرقهای تولید شده در ایران هستند. این عرقها در طب سنتی و آشپزی محلی ایران استفاده میشوند. تولید عرق در ترکیه نیز دارای یک تاریخچه طولانی است. عرقهایی مانند عرق رزماری، عرق گل محمدی و عرق آویشن در ترکیه تولید میشوند. این عرقها به عنوان افزودنی در غذاها، محصولات آرایشی و داروهای گیاهی استفاده میشوند. در عربستان سعودی نیز تولید عرق یک فرآیند رایج است. عرقهایی مانند عرق زعفران، عرق کاکوتی و عرق بابونه در این کشور تهیه میشوند. این عرقها به عنوان درمانهای سنتی و در آشپزی محلی عربستان سعودی استفاده میشوند. تولید عرق در لبنان نیز ریشههای قدیمی دارد. عرقهایی مانند عرق زنجبیل، عرق رزماری و عرق بابونه در لبنان تهیه میشوند. این عرقها به عنوان محصولات طب سنتی و محصولات آرایشی استفاده میشوند. انواع عرقیات رایج در کشورهای غرب آسیا عبارتند از:
- عرق آنیس از گیاه انیسون به وسیله تقطیر جوشاندهی بذرهای آنیس تهیه میشود. این عرق در طب سنتی خاورمیانه به عنوان ضد سرفه، ضد برونشیت و تسکیندهندهی مشکلات گوارشی مورد استفاده قرار میگیرد.
- عرق آویشن از گیاه آویشن تهیه میشود. این عرق در طب سنتی به عنوان ضد عفونیکننده، ضد قارچ، و ضد التهابی استفاده میشود و به عنوان محلول ضد عفونیکنندهی محلولهای دهانی، ماسک صورت و محلولهای پوستی مورد استفاده قرار میگیرد.
- عرق نعناع از گیاه نعناع تهیه میشود. این عرق در طب سنتی به عنوان ضد تهوع، ضد سرفه، ضد التهابی و ضد عفونیکننده استفاده میشود. همچنین، به عنوان محلول دهانشویه و ماسک پوستی نیز مورد استفاده قرار میگیرد.
- عرق کاکوتی از گیاه کاکوتی تهیه میشود. این عرق در طب سنتی خاورمیانه به عنوان ضد سرفه، ضد تب و تسکیندهندهی مشکلات دستگاه گوارش مورد استفاده قرار میگیرد.
- عرق زنجبیل از ریشهی گیاه زنجبیل تهیه میشود. این عرق در طب سنتی به عنوان ضد التهاب، ضد سرفه، ضد سرماخوردگی و تقویت کنندهی سیستم ایمنی بدن استفاده میشود.
با پیشرفت علم و تحقیقات داروسازی، تأثیرات و خواص درمانی گیاهان بهبود یافته و بیشتر درک میشود. تحقیقات علمی میتواند به ما کمک کند تا گیاهان با خواص درمانی قویتر را شناسایی کنیم یا روشهای بهتری برای استخراج و استفاده از عرقیات گیاهی را توسعه دهیم. بسیاری از داروها و محصولات دارویی که امروزه استفاده میشوند، مواد موثره گیاهی را به عنوان اجزای اصلی دارند. با تکنولوژیهای پیشرفته، میتوان مواد موثره گیاهی را به صورت خالص تر و با کیفیت بهتری استخراج کرد و در تولید داروها استفاده کرد. یکی از مزایای استفاده از عرقیات گیاهی نسبت به داروهای شیمیایی، کاهش ترکیبات فرعی است. در بسیاری از موارد، عرقیات گیاهی از طریق فرآیندهای طبیعی تهیه میشوند و احتمال وجود عوارض جانبی کمتری دارند. در فرهنگهای خاص، استفاده از عرقیات گیاهی به عنوان روش درمانی متعارف و قابل قبول در نظر گرفته میشود. این استفاده به عنوان بخشی از سنتها و فرهنگهای مذهبی، همچنان رونق دارد و با پیشرفت علم همراه میشود.
تمدنهای باستانی مانند مصر باستان، سومریان، بابلیان و یونانیان از قدیمیترین مراجع تاریخی برای استفاده از عرقیات گیاهی بهره بردهاند. آثار باستانی نشان میدهند که این تمدنها از عرقهایی مانند عرق آویشن، عرق زعفران و عرق بابونه استفاده میکردند. در طول تاریخ، سیستمهای طب سنتی مختلف از جمله طب سنتی خاورمیانه، طب سنتی هند، طب سنتی چین و طب سنتی یونان به اندازهی کافی توسعه یافتهاند و استفاده از عرقیات گیاهی در این سیستمها رایج بوده است. تجربه مردم و مشاهدات درمانی به کسب دانش در مورد خواص درمانی گیاهان و تقطیر جوشانده آنها کمک کرده است. آیورودا یا سیستم طب سنتی هند، که بیش از ۵٬۰۰۰ سال تاریخ دارد، استفاده از عرقیات گیاهی را درمانی معتبر میداند. آیورودا تاکید دارد که هر گیاه دارای خواص درمانی منحصر به فرد است و از طریق تقطیر جوشانده آنها، میتوان عرقیات با خواص مفید تهیه کرد. در طول تاریخ، توسعه علم داروسازی و شناخت بهتر از ترکیبات شیمیایی گیاهان، به تولید عرقیات گیاهی در دوران مدرن کمک کرده است. امروزه، عرقیات گیاهی به عنوان محصولات طبیعی و غیرضروری توسط شرکتهای داروسازی و شرکتهای تولید محصولات آرایشی استفاده میشوند.