فرآیند حرارت دادن انرژی برای تشکیل زنجیره های شیمیایی جدید (تبدیل به شیشه) و گاهی اوقات مواد معدنی جدید (مانند مولیت در خاک رس چینی در گرمایش چینی) فراهم می کند
تولید کاشی و سرامیک در دنیا یکی از بزرگترین و پویاترین صنایع در زمینه مصالح ساختمانی است که نه تنها در بخش ساختوساز بلکه در هنر و دکوراسیون داخلی نیز کاربردهای زیادی دارد. از دیدگاه تجاری و بازرگانی، تولید کاشی و سرامیک یک بخش حیاتی از صنعت ساختوساز به شمار میآید و از آنجا که این محصولات بهطور گسترده در پروژههای مختلف استفاده میشوند، تاثیر زیادی بر اقتصاد جهانی و تجارت بینالمللی دارند. در این صنعت، رقابت شدید، نوآوریهای مداوم، و عوامل مختلف اقتصادی و اجتماعی در تعیین روند تولید و عرضه این محصولات نقش دارند.
اولین نکتهای که در بررسی تولید کاشی و سرامیک در سطح جهانی باید در نظر گرفت، تفاوتهای جغرافیایی و منابع طبیعی است. برخی از کشورها مانند چین، هند، اسپانیا و ایتالیا از منابع غنی خاک رس و مواد معدنی مورد نیاز برای تولید این محصولات برخوردارند. این کشورها با استفاده از این منابع طبیعی و بهکارگیری نیروی کار ارزان، توانستهاند تولیدات خود را با هزینه پایینتر و در نتیجه با قیمتهای رقابتیتری به بازارهای جهانی عرضه کنند. این مزیت به آنها این امکان را میدهد که در بازارهای بینالمللی به عنوان صادرکنندگان عمده کاشی و سرامیک شناخته شوند.
بدنه کاشی ها معمولا از خاک های مختلف در شرایط مختلف و از معادن مختلف برداشت می شود. این کاشی ها و سرامیک ها بر اساس کاربرد و نقش خود از مواد اولیه مختلفی ساخته می شوند که عبارتند از: مواد اولیه پلاستیکی، پرکننده ها و مواد کمکی ذوب. هدف از پخت سرامیک تبدیل خاک رس سرامیکی ضعیف و خام به شکل شیشه ای، بادوام، کریستالی و مقاوم است. این عملیات در یک کوره مخصوص انجام می شود. کوره های پخت سرامیک و کاشی در طول قرن ها کارآمدتر شده اند. این کوره ها گاهی تونلی شکل و گاهی دوار هستند. دمای کوره ای که پخت در آن انجام می شود باعث تغییرات جدی در خاک رس و ایجاد و شکل دادن به لعاب آن می شود. معمولا روش پخت به این صورت است که ابتدا فر را با دمای حدود 1000 درجه فارنهایت در عرض چند ساعت گرم می کنند و سپس سرامیک خام را در آن قرار می دهند.
در دمای حرارتی بین 1900 تا 2400 درجه فارنهایت ابتدا مواد آجر رنگی سرامیکی پخته شده و در مرحله بعد لعاب آن تشکیل می شود. هر چه دما بالاتر باشد، سرامیک قوی تر و بادوام تر خواهد بود. این فرآیند معمولا بین 3 تا 8 ساعت طول می کشد. اما با رشد تکنولوژی این زمان کاهش یافته است. در مواردی که دما پایین است لعاب سرامیکی به خوبی شکل نمی گیرد. اگر مراحل خنک سازی سرامیک به تدریج و به آرامی انجام شود، کیفیت سرامیک بسیار بهتر می شود. سرامیک ها قبل از حرارت دادن لعاب و صیقل داده می شوند تا محصولی با پوششی تولید شود که تخلخل را کاهش می دهد و سطحی صاف و اغلب رنگ شده دارد. بسیاری از سرامیک ها حاوی مخلوطی از پیوندهای کووالانسی و یونی بین اتم ها هستند، محصول حاصل ممکن است کریستالی، نیمه کریستالی یا شیشه ای باشد.
فرم مورد نظر خشک شده و در فر مانند فر گرم می شود. فرآیند حرارت دادن انرژی برای تشکیل زنجیره های شیمیایی جدید (تبدیل به شیشه) و گاهی اوقات مواد معدنی جدید (مانند مولیت در خاک رس چینی در گرمایش چینی) فراهم می کند. لعاب های ضد آب، تزئینی یا کاربردی ممکن است قبل از پخت اضافه شوند، یا ممکن است بعد از پخت نیاز به افزودن داشته باشند، که بیشتر رایج است. برخی کشورها که به منابع طبیعی کاشی و سرامیک دسترسی ندارند، ناچار به واردات مواد اولیه و همچنین بهرهگیری از فناوریهای پیشرفته تولید هستند تا بتوانند در رقابت جهانی باقی بمانند. به همین دلیل، هزینه تولید در این کشورها معمولاً بالاتر است، اما همچنان تولیدکنندگان با استفاده از فناوریهای نوین و روشهای بهینهسازی تولید، تلاش میکنند تا در بازارهای جهانی رقابتی باقی بمانند.
در دنیای تجارت کاشی و سرامیک، یکی از عوامل کلیدی موفقیت، نوآوری در طراحی و کیفیت است. کاشیها و سرامیکهای مدرن نه تنها از جنبههای فنی بلکه از نظر زیباییشناسی و تنوع طرح و رنگ نیز باید جذاب باشند. در دهههای اخیر، استفاده از فناوریهای دیجیتال برای طراحی و چاپ روی کاشیها باعث شده که تولیدکنندگان بتوانند انواع کاشیهای با الگوهای پیچیده و خاص را تولید کنند. این تکنولوژیهای جدید همچنین به تولید انبوه کاشیهای با کیفیت بالا و قیمت مناسب کمک کردهاند. از سوی دیگر، توسعه سرامیکهای خاص و فناوریهایی مانند سرامیکهای ضدآب، ضدباکتری، و مقاوم در برابر حرارت و خش باعث شده که محصولات جدید در بازارهای مختلف با تقاضای زیادی روبهرو شوند.
مبحث دیگری که در تولید کاشی و سرامیک در دنیا حائز اهمیت است، سیاستهای تجاری و تعرفهها است. کشورهای مختلف با توجه به شرایط اقتصادی و سیاسی خود، ممکن است سیاستهای متفاوتی در زمینه واردات و صادرات این محصولات اتخاذ کنند. بهعنوان مثال، برخی کشورها ممکن است با اعمال تعرفههای بالا بر واردات کاشی و سرامیک، از تولیدات داخلی خود حمایت کنند. در مقابل، برخی از کشورها از سیاستهای آزاد تجاری بهره میبرند تا به تولیدکنندگان خود کمک کنند تا بتوانند وارد بازارهای جهانی شوند و صادرات خود را افزایش دهند.
با توجه به این که صنعت کاشی و سرامیک بهطور گسترده به بخش ساختوساز وابسته است، نوسانات اقتصادی در بازارهای جهانی میتواند بر تولید و تقاضا برای این محصولات تاثیرگذار باشد. بحرانهای اقتصادی جهانی، رکودهای مالی، یا تغییرات در سیاستهای مالی و مالیاتی میتواند باعث کاهش یا افزایش تقاضا برای ساختوساز و در نتیجه تقاضا برای کاشی و سرامیک شود. همچنین، رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه، به ویژه در مناطق آسیایی و آفریقایی، باعث افزایش ساختوساز و به تبع آن، افزایش تقاضا برای این محصولات شده است.
تولید کاشی و سرامیک بهویژه در کشورهای توسعهیافته و در حال توسعه، به یک صنعت رقابتی تبدیل شده است. کشورهای مانند چین و هند با استفاده از تولید انبوه و بهرهبرداری از نیروی کار ارزان، توانستهاند سهم زیادی از بازار جهانی را در اختیار بگیرند. این کشورها در کنار تولیدات داخلی، به عنوان صادرکنندگان عمده این محصولات به کشورهای مختلف شناخته میشوند. علاوه بر این، کشورهای اروپایی مانند اسپانیا و ایتالیا به دلیل مهارتهای بالا در طراحی و تولید محصولات لوکس، بیشتر بر بازارهای خاص و صادرات به کشورهای توسعهیافته متمرکز هستند. صنعت کاشی و سرامیک جهانی با چالشهای مختلفی مواجه است، از جمله فشارهای محیطی برای استفاده از منابع طبیعی بهطور پایدار، نیاز به بهینهسازی فرآیندهای تولید برای کاهش ضایعات و آلایندهها، و تغییرات در سلیقه و نیازهای مصرفکنندگان. اما از سوی دیگر، این صنعت همچنان پتانسیل رشد زیادی دارد بهویژه با توجه به توسعه فناوریهای نوین در تولید، افزایش تقاضا برای محصولات با کیفیت بالا و دوام، و گسترش بازارهای نوظهور در سراسر جهان.