با توجه به مقاومت ساختمان های بتنی در برابر عوامل جوی و عمر بیشتر آن نسبت به ساختمان های فلزی و آجری؛ همچنین با توجه به امکان تهیه سریع، ارزان و آسان مصالحی که برای ساخت ساختمان های بتنی که قسمت اصلی شن و ماسه است مورد استفاده قرار می گیرد، جا برای مطالعات بیشتر در مورد ماسه وجود دارد
شن و ماسه از خرد کردن سنگ ها تولید می شود. سنگ های درشت از خرد شدن و جداسازی سنگ های طبیعی به دست می آیند و ماسه های ریزتر علاوه بر سنگ حاوی صدف و مرجان نیز می باشند. در مهندسی عمران به سنگدانه های کوچکتر از 75 میلی متر و درشت تر از 4.75 ماسه می گویند. ماسه ها بر اساس منبع و نوع دانه های مورد استفاده در ساخت و ساز به دو دسته تقسیم می شوند. شن و ماسه یکی از مصالح ارزان در صنعت ساختمان است که توجه به آن می تواند اطلاعات مفیدی در مورد انواع شن و موارد استفاده از آن در اختیار شما قرار دهد. در واقع جالب است بدانید که ماسه ها و شن ها از نظر شکل ظاهری، دانه بندی و ترکیبات شیمیایی به دسته های مختلفی تقسیم می شوند که در این مطلب از وبلاگ پرشین سازه به آن ها می پردازیم. بنابراین با توجه به این مقدمه برای آشنایی بیشتر و بهتر با پرشین سازه، بزرگترین بانک اطلاعاتی ساختمان های در حال ساخت کشور همراه باشید.
ماسه نوعی ماده طبیعی است که از دانه‌های کوچک سنگ، مواد معدنی و گاهی اوقات مواد ارگانیک تشکیل شده است. دانه‌های ماسه به طور کلی از سیلیس (کوارتز) تشکیل شده‌اند، زیرا این ماده سخت و مقاوم در برابر فرسایش است. با این حال، ماسه می‌تواند شامل مواد دیگری نیز باشد، از جمله کربنات کلسیم، فلدسپات یا حتی ذرات آتشفشانی، بسته به منطقه‌ای که از آن استخراج می‌شود. ماسه نتیجه فرآیندهای زمین‌شناسی طبیعی است. این فرآیندها شامل فرسایش و هوازدگی سنگ‌ها در اثر عوامل مختلفی مانند باد، باران، یخ، جریان آب و حتی تغییرات دما می‌باشند. طی این فرآیندها، سنگ‌ها خرد شده و به ذرات کوچکتر تبدیل می‌شوند. این ذرات با جریان آب رودخانه‌ها یا باد به مکان‌های مختلف منتقل شده و در نهایت به صورت رسوبات ماسه‌ای در بستر رودخانه‌ها، سواحل دریاها، کویرها یا بیابان‌ها جمع می‌شوند.
منابع اصلی ماسه شامل رودخانه‌ها، دریاها، کویرها و معادن سنگ است. ماسه رودخانه‌ای به دلیل جریان آب دارای دانه‌های گردتر و همگن‌تر است، در حالی که ماسه‌های بیابانی به دلیل باد دارای شکل خاص و گاهی زبرتر هستند. ماسه‌های دریایی ممکن است دارای ناخالصی‌هایی چون نمک باشند که نیاز به فرآوری دارند. استفاده از ماسه در ساخت‌وساز، تولید بتن، شیشه و حتی صنایع الکترونیکی بسیار اهمیت دارد و این ماده به یکی از مهم‌ترین منابع طبیعی در زندگی انسان‌ها تبدیل شده است. ماسه بخش اصلی بتن است. با توجه به مقاومت ساختمان های بتنی در برابر عوامل جوی و عمر بیشتر آن نسبت به ساختمان های فلزی و آجری؛ همچنین با توجه به امکان تهیه سریع، ارزان و آسان مصالحی که برای ساخت ساختمان های بتنی که قسمت اصلی شن و ماسه است مورد استفاده قرار می گیرد، جا برای مطالعات بیشتر در مورد ماسه وجود دارد.
ماسه از جمله موادی است که در اثر فرسایش و تجزیه سنگ‌ها و مواد معدنی در طبیعت به وجود می‌آید. این فرآیندها ممکن است میلیون‌ها سال طول بکشند و تحت تأثیر عوامل گوناگون زمین‌شناسی و اقلیمی قرار دارند. باد، باران، جریان‌های رودخانه‌ای، یخچال‌های طبیعی و حتی تغییرات دمایی باعث خرد شدن سنگ‌های بزرگ و تبدیل آنها به ذرات کوچکتر می‌شوند. این ذرات با گذشت زمان و در طی مسیر جریان‌های آب یا باد به مکان‌های مختلف منتقل شده و انباشته می‌شوند. از نظر ترکیب، ماسه عمدتاً از سیلیس تشکیل شده است که به شکل کوارتز یافت می‌شود. سیلیس به دلیل سختی و مقاومت شیمیایی خود در برابر هوازدگی، به یکی از اجزای اصلی ماسه تبدیل شده است. با این حال، در مناطق خاص، ترکیبات دیگری مانند کربنات کلسیم (در سواحل مرجانی) یا مواد آتشفشانی نیز ممکن است به ترکیب ماسه اضافه شوند. این ترکیبات به ماسه ویژگی‌ها و کاربردهای خاصی می‌بخشند.
ماسه‌ها به دو دسته کلی طبیعی و مصنوعی تقسیم می‌شوند. ماسه‌های طبیعی از محیط‌های طبیعی مانند بستر رودخانه‌ها، سواحل و کویرها استخراج می‌شوند. ماسه‌های رودخانه‌ای اغلب دارای دانه‌های صاف و گرد هستند که برای استفاده در ساخت‌وساز مناسب‌ترند. ماسه‌های دریایی نیز به دلیل فراوانی در بستر دریاها استخراج می‌شوند، اما معمولاً قبل از استفاده نیاز به شستشو دارند تا نمک و ناخالصی‌های دیگر از آنها جدا شود. ماسه‌های کویری به دلیل وجود بادهای شدید، دانه‌های زاویه‌دار و سطح خشن‌تری دارند. ماسه مصنوعی نیز از خرد کردن سنگ‌ها در کارخانه‌ها تولید می‌شود. این نوع ماسه کنترل بیشتری بر اندازه و کیفیت دانه‌ها دارد و برای کاربردهای خاص، مانند بتن‌سازی با استحکام بالا یا تولید شیشه‌های صنعتی، بسیار مناسب است. ماسه مصنوعی به‌ویژه در مناطقی که منابع طبیعی ماسه کمیاب است، اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
ماسه علاوه بر کاربردهای ساختمانی مانند بتن‌سازی، گچ‌کاری و تولید آجر، در صنایع دیگری نیز به کار می‌رود. یکی از مهم‌ترین این صنایع، شیشه‌سازی است که در آن ماسه سیلیسی با خلوص بالا مورد نیاز است. همچنین در صنعت ریخته‌گری از ماسه برای قالب‌گیری استفاده می‌شود. در فناوری‌های نوین، مانند تولید نیمه‌رساناها و میکروچیپ‌ها، ماسه سیلیسی بسیار خالص به عنوان ماده اولیه به کار می‌رود. بنابراین، ماسه نه تنها بخشی از چرخه طبیعی زمین‌شناسی است، بلکه یکی از مهم‌ترین مواد اولیه در بسیاری از صنایع مدرن به شمار می‌رود. افزایش تقاضا برای ماسه در سال‌های اخیر، نگرانی‌هایی درباره استخراج بی‌رویه آن و تأثیرات زیست‌محیطی ایجاد کرده است، چرا که استخراج بیش از حد می‌تواند به فرسایش سواحل، کاهش تنوع زیستی و تغییرات اکوسیستمی منجر شود.
