امروزه لاجورد نوع افغانی یا ایرانی دارای رنگ ارغوانی مایل به آبی است و با مقدار کمی پیریت در زمره بهترین انواع لاجورد قرار می گیرد
بهترین نوع سنگ لاجورد باید دارای رنگ آبی عمیق، یکنواخت و خالص باشد. رنگ این سنگ مهمترین عامل تعیینکننده ارزش آن است، بهطوریکه لاجورد با رنگ آبی متمایل به بنفش یا آبی سلطنتی (Royal Blue) که عمق و غنای خاصی دارد بیشترین ارزش را دارد. سنگهایی که رنگ آبی آنها به خاکستری یا سبز متمایل باشد، یا به علت وجود ناخالصیها روشنتر دیده شوند، از ارزش کمتری برخوردارند. یکنواختی رنگ نیز اهمیت زیادی دارد؛ لاجورد باکیفیت نباید دارای تغییرات شدید رنگ یا لکههای بزرگ سفید باشد، زیرا این موارد نشاندهنده وجود کلسیت یا سایر ناخالصیها هستند.
وجود رگههای طلایی پیریت در لاجورد یکی دیگر از ویژگیهایی است که ارزش آن را افزایش میدهد. این رگههای طلایی، که بهصورت پراکنده و ظریف در سطح سنگ دیده میشوند، به زیبایی و جذابیت لاجورد میافزایند و آن را از سنگهای مصنوعی یا کمارزشتر متمایز میکنند. با این حال، اگر مقدار پیریت بیشازحد باشد و ظاهر سنگ را تحت تأثیر قرار دهد، ممکن است از ارزش آن کاسته شود. برعکس، وجود رگههای سفید کلسیت، بهویژه اگر به میزان زیاد باشد، معمولاً تأثیر منفی بر ارزش سنگ دارد، زیرا به یکنواختی و غنای رنگ آبی آسیب میزند.
کیفیت سطح و بافت سنگ نیز از عوامل مهم در تعیین ارزش لاجورد است. بهترین نوع لاجورد دارای بافتی صاف و یکدست است و پس از تراش و صیقلدادن، سطحی براق و بدون ترک یا شکستگی ایجاد میکند. تراکم و سختی مناسب سنگ نیز اهمیت دارد؛ لاجورد باکیفیت معمولاً متراکم و سنگین است و در برابر خراش و آسیب مقاومت نسبی خوبی نشان میدهد. همچنین منبع استخراج نیز میتواند بر ارزش لاجورد تأثیر بگذارد. لاجورد استخراجشده از معادن بدخشان افغانستان، به دلیل تاریخچه طولانی، کیفیت بالا و رنگ بینظیر، بهعنوان بهترین نوع در جهان شناخته میشود. سنگهای استخراجشده از این منطقه اغلب دارای رنگ آبی عمیق، رگههای طلایی متعادل و حداقل ناخالصی هستند و به همین دلیل ارزش بالایی در بازار جهانی دارند.
به طور کلی هر چه سنگ لاجورد آبی عمیقتر باشد، ارزش یک لاجورد و بدون ترک و رگههای طلایی پیریت بیشتر است. جایی که میتوانید نقاط طلایی و لکههای صافتر و رنگارنگتر و کمتر سفید روی آن را ببینید، این لاجورد بهتر است. لازم به ذکر است که کتاب های قدیمی همیشه سنگ لاجورد بدخشان را به انواع سنگ لاجورد ترجیح می دهند. امروزه لاجورد نوع افغانی یا ایرانی دارای رنگ ارغوانی مایل به آبی است و با مقدار کمی پیریت در زمره بهترین انواع لاجورد قرار می گیرد. نوع روسی یا سیبری دارای رنگهای آبی مختلف و مقادیری پیریت و کلسیت هستند. نمونه دیگری به نام شیلی، نقاط سبز و همچنین کلسیت سفید به عنوان یک درخت است
با تراش و فرآوری دقیقتر سنگ، بخشهای دارای ناخالصی یا ترکهای ظاهری حذف میشوند تا سنگ بهتری به دست آید. این کار میتواند ظاهر سنگ را بهبود ببخشد، اما ممکن است مقدار زیادی از سنگ خام از دست برود و هزینههای تراش بالا باشد. استفاده از پوششهای شفاف یا رزین نیز روشی دیگر برای بهبود کیفیت سنگ است. این مواد میتوانند سطح سنگ را صافتر کرده و جلای بیشتری به آن بدهند. با این حال، همانند روشهای دیگر، این تکنیک نیز به عنوان یک بهبود مصنوعی شناخته میشود و ممکن است بر ارزش نهایی سنگ تأثیر منفی بگذارد. در نهایت، باید توجه داشت که هیچیک از این روشها نمیتواند سنگ لاجورد بیکیفیت را به سنگی باکیفیت بالا تبدیل کند. این فرآیندها فقط میتوانند تا حدی ظاهر آن را بهبود دهند. ارزش واقعی سنگ لاجورد همچنان به اصالت و کیفیت طبیعی آن وابسته است و هرگونه تغییر مصنوعی ممکن است بر اعتماد خریداران تأثیر بگذارد. بنابراین، بهتر است این بهبودها به صورت شفاف به خریداران اطلاع داده شود.
سنگ لاجورد، یکی از سنگهای قیمتی و نیمهقیمتی است که به دلیل رنگ آبی خاص خود بسیار محبوب است. ارزش این سنگ تا حد زیادی به کیفیت رنگ، خلوص و یکنواختی آن بستگی دارد. سنگهای لاجورد بیکیفیت معمولاً دارای ناخالصیهایی مانند کلسیت یا پیریت هستند که میتوانند ظاهر و ارزش آن را کاهش دهند. با این حال، برخی فرآیندها میتوانند به بهبود ظاهر و ارزش این سنگها کمک کنند، اما این فرآیندها محدودیتها و چالشهای خاص خود را دارند. یکی از روشهای متداول برای بهبود کیفیت سنگ لاجورد، بهبود رنگ آن از طریق رنگآمیزی یا روغنکاری است. در این روش، از رنگها یا روغنهای خاصی برای تقویت رنگ آبی سنگ و کاهش جلوه ناخالصیها استفاده میشود. با این حال، این روش ممکن است دائمی نباشد و به مرور زمان اثر خود را از دست بدهد. همچنین، اگر خریدار متوجه این بهبودهای مصنوعی شود، ممکن است ارزش سنگ کاهش یابد.