تانزانیت طیف رنگی آبی تا ارغوانی دارد و تا حدودی شبیه سنگ اسکندریت است و مشابه اسکندریت رنگ های متفاوتی را نشان می دهد که دلیل آن وجود وانادیوم در این سنگ است
سنگ تانزانیت یکی از مواد معدنی است که برای اولین بار در تانزانیا کشف شد و هنوز هم تنها منبع این سنگ در تانزانیا است. تانزانیت گروهی از کانی های زوزیتی با فرمول شیمیایی سیلیکات آلومینیوم کلسیم است که دارای سختی 6.5 تا 7 می باشد.تانزانیت یکی از پرفروش ترین سنگ های قیمتی در بازار است. با توجه به اینکه این سنگ تنها در دهه 1960 شناخته شده بود، این شگفت آور است زیرا تمام سنگ های رنگی پرفروش دیگر قرن هاست که شناخته شده اند. این رنگ آبی منحصر به فرد آن است که مورد پسند اکثر مردم قرار گرفته و در آینده محبوبیت بیشتری خواهد داشت.
تانزانیت یکی از سنگ‌های قیمتی نادر و بسیار زیبا است که تنها در یک مکان در جهان یافت می‌شود: تپه‌های مرلانی در نزدیکی کوه کلیمانجارو در شمال تانزانیا. این سنگ از خانواده زوئیسیت بوده و با رنگ‌های بی‌نظیر خود، از آبی مایل به بنفش تا بنفش مایل به قرمز، شهرت دارد. ترکیب خاص مواد معدنی و شرایط زمین‌شناسی منحصربهفرد این منطقه باعث ایجاد این گوهر کمیاب شده است. تانزانیت (TANZANITE) گونه آبی زیبا (آبی-بنفش از روشن تا تیره و بنفش-آبی و آبی خالص) از کانی زویزیت است. این سنگ زیبا تنها در منطقه ای کوچک با عرض 4 کیلومتر و طول 2 کیلومتر در دامنه های کلیمانجارو در تانزانیا یافت می شود. به همین دلیل به آن تانزانیت می گویند. با این حال، در اوایل دهه 1980 و اوایل دهه 1990 تانزانیت به طور گسترده در کیفیت جواهر در دسترس قرار گرفت. آنها تا سال 1960 نتوانستند مقدار زیادی از این گوهر گرانبها را پیدا کنند.
به گفته برخی افراد، این گوهر اولین بار توسط یکی از قبیله های ماسایی، علی جویاواتو کشف شد. برخی دیگر کاشف آن را نداگو هومان نگوما می دانند. گزارش دیگری حاکی از آن است که گوهر تانزانیت برای اولین بار در 8 ژوئیه 1967 توسط مانوئل دو سوزا پیدا شد. در سال 1967، زمانی که اولین تانزانیت بریده شد و برای عرضه به بازار آماده شد، جواهرات و عموم مردم چیزی در مورد این گوهر نمی دانستند. آنها هرگز رنگ آبی آن را ندیده بودند و هرگز در مورد آن چیزی نشنیده بودند. Tiffany & Co برای معرفی جهان به تانزانیت، یک برنامه آموزشی عمومی راه اندازی کرد.
تانزانیت طیف رنگی آبی تا ارغوانی دارد و تا حدودی شبیه سنگ اسکندریت است و مشابه اسکندریت رنگ های متفاوتی را نشان می دهد که دلیل آن وجود وانادیوم در این سنگ است. تانزانیت لاجوردی و آبی تیره یکی از محبوب ترین انواع این سنگ ها است. که در زیر نور مصنوعی بیشتر بنفش به نظر می رسد. رنگ آبی تیره سنگ تانزانیت شبیه یاقوت کبود است که پس از گرم شدن کمی تیره می شود. رنگ تانزانیت به دلیل وجود عنصر وانادیوم در ساختار آن و فرآیندهای زمین‌شناختی طبیعی به وجود می‌آید. جالب اینجاست که بسیاری از نمونه‌های تانزانیت پیش از فرآوری حرارتی، رنگ قهوه‌ای یا زرد دارند و پس از حرارت‌دهی، رنگ آبی و بنفش خود را نشان می‌دهند. همین ویژگی، آن را به یک سنگ جواهری جذاب تبدیل کرده است که در طراحی انواع زیورآلات به کار می‌رود.
تانزانیت نخستین بار در سال ۱۹۶۷ توسط یک دامدار ماسایی کشف شد و نام آن توسط شرکت تیفانی اند کو انتخاب شد تا جذابیت تجاری آن را افزایش دهد. این سنگ به دلیل نادر بودن و افزایش تقاضا، در دسته سنگ‌های گران‌قیمت قرار گرفته است. بسیاری از کارشناسان معتقدند که ذخایر تانزانیت ممکن است طی چند دهه آینده به اتمام برسد، که این موضوع ارزش آن را بیشتر کرده است. همچنین تانزانیت به‌عنوان سنگ تولد ماه دسامبر شناخته می‌شود و نمادی از تغییر، تحول و موفقیت است. به دلیل ویژگی‌های خاص و رنگ استثنایی، تانزانیت مورد علاقه مجموعه‌داران و علاقه‌مندان به سنگ‌های قیمتی است. این سنگ معمولاً در جواهرات لوکس و خاص به کار می‌رود و جلوه‌ای منحصربهفرد به هر طرحی می‌بخشد.
