انواع قیر از نظر شیمیایی طبقه بندی های مختلفی برای قیر وجود دارد که دو مورد از متداول ترین آنها بر اساس ماهیت طبیعی یا نفتی بودن قیر و رایج ترین آن بر اساس نوع منبع تامین قیر ، نفت یا زغال سنگ یا ذغال سنگ است
انواع قیر در بازار بینالمللی از دیدگاه بازرگانی، به دلیل تنوع کاربردها و ویژگیهای فنی متفاوت آنها، به چند دسته اصلی تقسیم میشوند. این تنوع بهویژه بهدلیل نیازهای خاص صنایع مختلف مانند ساخت و ساز، راهسازی، عایقکاری و تولید مواد شیمیایی است. بازار قیر در سطح جهانی از اهمیت ویژهای برخوردار است و با توجه به ویژگیهای منطقهای و صنعتی، انواع مختلف قیر در دسترس قرار دارند که هرکدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند. قیر استخراج شده از روغن یا مواد معدنی خاص را قیر خالص می گویند که بر اساس شکل گیری آن طبقه بندی می شود. قیر خالص نیز برای یافتن خواص مورد نظر برای مصارف مختلف، تحت فرآیندهای صنعتی دیگری نیز قرار می گیرد و ما انواع قیر را با توجه به کیفیت موادشان به ترتیب زیر دسته بندی می کنیم.
قیرهای پالایشگاهی و مشتقات نفتی یکی از رایجترین انواع قیر در بازار جهانی هستند. این قیرها معمولاً از تقطیر نفت خام بهدست میآیند و بسته به فرآیند پالایش و ترکیب شیمیایی، میتوانند خواص متفاوتی داشته باشند. قیرهای پالایشگاهی بهطور کلی در دو دسته اصلی تقسیم میشوند: قیرهای “پوششی” که بیشتر در راهسازی و آسفالت جادهها استفاده میشوند و قیرهای “سنگین” که در صنایع تولید عایقها و بهویژه در ساخت و ساز کاربرد دارند. در بین این قیرها، قیرهای با درجه نفوذ بالا (که به آنها قیرهای نفوذی نیز گفته میشود) و قیرهای با درجه نفوذ پایین که برای مناطق با دماهای بالا مناسب هستند، پرکاربردترند.
قیرهای طبیعی که از منابع طبیعی مانند دریاچههای قیر یا چشمههای قیر استخراج میشوند، معمولاً در مناطق خاصی از جهان مانند ونزوئلا، کانادا و برخی کشورهای خاورمیانه یافت میشوند. این قیرها بهطور معمول در صنعت ساختوساز، بهویژه در پروژههای بزرگ جادهسازی و مقاومسازی سازهها کاربرد دارند. قیرهای طبیعی در مقایسه با قیرهای پالایشگاهی معمولاً کمتر مورد استفاده قرار میگیرند، اما در برخی بازارها بهدلیل قیمت پایینتر و در دسترس بودن در مقادیر بالا، محبوبیت دارند. در کنار این انواع، قیرهای مخصوص عایقکاری که بهطور عمده برای جلوگیری از نفوذ آب به ساختمانها، سقفها و زیرساختهای زیرزمینی استفاده میشوند، نیز در بازار جهانی عرضه میشوند. این قیرها بهویژه در بازارهای اروپایی و آسیایی که در آنها ساخت و ساز و پروژههای زیرساختی در حال توسعه هستند، جایگاه ویژهای دارند.
- قیر نفتی
جامد و نیمه جامد است که مستقیماً از تقطیر نفت خام یا با سایر عملیات اضافی مانند دمیدن هوا به دست می آید. نفت باقیمانده یا سنگین قیر تقطیر نفت خام است. مقدار قیر نفت خام از صفر تا بیش از نصف آن متغیر است. علاوه بر این، قیر به دست آمده از منابع مختلف می تواند تفاوت های زیادی داشته باشد. بنابراین پالایشگاه های قیر باید با دقت در انتخاب نفت خام خود از کیفیت قیر اطمینان حاصل کنند. - قیر طبیعی
قیر یک رزین هیدروکربنی طبیعی است که در تاریخ مدرن در رودخانه بونیتا در شمال شرقی یوتا دوباره کشف شده است. این آسفالت طبیعی مانند آسفالت نفت خام سخت شده است. قیر طبیعی مانند آسفالت طبیعی در حلال های آلیفاتیک و معطر محلول است. به دلیل سازگاری بالای این محصول، معمولاً برای سخت کردن مشتقات رقیق نفتی استفاده می شود.
قیرهای اصلاحشده یکی دیگر از انواع پرکاربرد قیر در بازار بینالمللی هستند. این قیرها معمولاً با افزودن مواد مختلفی مانند پلیمرها (مانند SBS یا SEBS) یا لاستیکهای بازیافتی بهبود مییابند تا خواص فیزیکی و شیمیایی آنها تغییر کند. قیرهای اصلاحشده معمولاً برای بهبود عملکرد در شرایط جوی سخت، افزایش عمر مفید آسفالتها، و افزایش مقاومت در برابر ترکخوردگی و شیارشدگی در جادهها استفاده میشوند. این قیرها بهویژه در کشورهایی که دارای شرایط آب و هوایی متغیر هستند، از تقاضای بالایی برخوردارند. انواع قیر از نظر شیمیایی طبقه بندی های مختلفی برای قیر وجود دارد که دو مورد از متداول ترین آنها بر اساس ماهیت طبیعی یا نفتی بودن قیر و رایج ترین آن بر اساس نوع منبع تامین قیر ، نفت یا زغال سنگ یا ذغال سنگ است. چوب
بازار قیر بینالمللی همچنین تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد که بر عرضه و تقاضا تأثیر میگذارند. این عوامل شامل قیمت نفت خام، قوانین زیستمحیطی، تقاضای زیرساختها و پروژههای عمرانی، و نیز وضعیت اقتصادی و صنعتی کشورهای مختلف است. بهعنوان مثال، در کشورهای در حال توسعه مانند هند، چین، و کشورهای خاورمیانه که به شدت در حال گسترش زیرساختهای خود هستند، تقاضا برای انواع مختلف قیر، بهویژه قیرهای آسفالتی و قیرهای اصلاحشده، بهشدت رو به افزایش است. در مقابل، در کشورهای توسعهیافته که پروژههای عمرانی جدید کمتری دارند، تقاضا برای قیر بهطور نسبی کاهش یافته است، اما همچنان قیرهایی با کیفیت بالا و خاص برای ترمیم و بازسازی جادهها و زیرساختهای قدیمی، مورد نیاز هستند.
عوامل بازرگانی و اقتصادی نیز نقش مهمی در شکلدهی به بازار قیر دارند. شرکتهای تولیدی و بازرگانی در این صنعت، بسته به موقعیت جغرافیایی و اقتصادی خود، بهطور عمده بر بازارهای داخلی یا صادرات به کشورهای دیگر متمرکز هستند. در این میان، فرآیندهای حمل و نقل و هزینههای مرتبط با واردات و صادرات نیز بر قیمت نهایی قیر تأثیر میگذارند. بهویژه در بازارهای بینالمللی، رقابت میان تولیدکنندگان و تأمینکنندگان قیر میتواند بر قیمتها و سهم بازار تأثیرگذار باشد. بازار قیر بینالمللی با توجه به نیازهای مختلف صنعتی و شرایط خاص هر منطقه، بهطور مستمر در حال تغییر و توسعه است. رشد صنایع ساختمانی و زیرساختی در کشورهای در حال توسعه، اصلاحات در استانداردهای زیستمحیطی، و پیشرفتهای فناوری در تولید قیرهای اصلاحشده، همگی عواملی هستند که بهطور مستقیم بر این بازار تأثیر میگذارند.