روغن های پایه معدنی (معدنی)روغن های مصنوعی (سنتتیک)روغن های حاصل از ترکیب پایه معدنی و مصنوعی (نیمه سنتتیک)روغن های به دست آمده از بهینه سازی پایه معدنی (پایه نسل جدید)روغن های پایه تصفیه (مونوگرید)
روغن موتور انواع مختلفی دارد زیرا موتورهای خودروها و ماشینآلات در شرایط کاری متفاوتی عمل میکنند و نیازهای متنوعی دارند. روغن موتور به طور کلی به سه نوع اصلی تقسیم میشود: روغنهای معدنی، روغنهای سنتتیک، و روغنهای نیمهسنتتیک. هر کدام از این انواع ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند و برای شرایط مختلف موتور و محیط طراحی شدهاند. روغنهای معدنی از پالایش نفت خام تولید میشوند و پایهایترین نوع روغن موتور هستند. این روغنها معمولاً قیمت پایینتری دارند و برای موتورهای قدیمی یا خودروهایی که در شرایط عادی و بدون فشار زیاد کار میکنند مناسب هستند. با این حال، دوام و پایداری حرارتی کمتری نسبت به روغنهای سنتتیک دارند و در دماهای بالا یا پایین عملکرد ضعیفتری نشان میدهند. هر موتور بر اساس طراحی، نوع سوخت، و شرایط عملکرد خود به روغنی نیاز دارد که بتواند به طور خاص از آن پشتیبانی کند. عواملی مانند دمای کاری، فشار داخل موتور، و سرعت چرخش قطعات متحرک تأثیر زیادی بر انتخاب نوع روغن مناسب دارند.
موتورهای دیزلی و بنزینی نیازهای روانکاری متفاوتی دارند و روغن موتور باید با این تفاوتها سازگار باشد. علاوه بر این، تغییرات فناوری در طراحی موتورها، مانند استفاده از توربوشارژر یا سیستمهای هیبریدی، نیاز به روغنهایی با ویژگیهای تخصصیتر را افزایش داده است. بنابراین، انواع مختلف روغن موتور برای پاسخ به این نیازها و تضمین کارکرد بهینه موتور در شرایط گوناگون تولید میشود. روغن موتورها بر اساس گرانروی و استانداردهای کیفیت نیز طبقهبندی میشوند. گرانروی که با شاخصهایی مانند SAE مشخص میشود، به مقاومت روغن در برابر جریان در دماهای مختلف اشاره دارد. استانداردهای کیفیت مانند API و ACEA نیز نشاندهنده سطح عملکرد و سازگاری روغن با انواع موتورهای مختلف هستند. انتخاب نوع مناسب روغن موتور باید بر اساس مشخصات موتور و توصیههای سازنده انجام شود. روغن موتور مدرن در حال حاضر دارای سه طبقه بندی است.
- گروه سوم یک روغن معدنی یا گاز به مایع است که روشی شیمیایی برای تولید روغن پارافین از گاز متان است.
- گروه IV یک PAO (پلی آلفافین) است.
- گروه V که بسیار غیر معمول است (استرها یا دی استرها).
SAE 10W-40 یک برچسب روغن موتور با کیفیت نیست، بلکه یک نوع درجه ویسکوزیته است. روغن های چند درجه ای موجود امروزه می توانند در دماهای بسیار متفاوت (شاخص ویسکوزیته بسیار بالا) استفاده شوند. که نیاز به تعویض روغن خودرو را در تابستان و زمستان بی نیاز می کند.
حجم روغن موتور باید همیشه مقدار معینی باشد تا موتور عملکرد استانداردی داشته باشد. بیشتر رانندگان و صاحبان خودرو وقتی روغنشان تمام می شود نگران می شوند و فکر می کنند ماشینشان خراب است و باید به تعمیرگاه بروند. این فرض درست نیست و هر گونه کاهش روغن نقصی در موتور خودرو نیست. تبخیر روغن، طراحی موتور، عدم انتخاب موتور مناسب و شرایط رانندگی از جمله دلایل کاهش حجم روغن موتور است.
- روغن های پایه معدنی (معدنی)
- روغن های مصنوعی (سنتتیک)
- روغن های حاصل از ترکیب پایه معدنی و مصنوعی (نیمه سنتتیک)
- روغن های به دست آمده از بهینه سازی پایه معدنی (پایه نسل جدید)
- روغن های پایه تصفیه (مونوگرید)
یکی از دلایل اصلی تفاوت در انواع روغن موتور، تنوع گرانروی آنها است. گرانروی یا ویسکوزیته به مقاومت روغن در برابر جریان اشاره دارد و مشخص میکند که روغن چگونه در دماهای مختلف رفتار میکند. برای مثال، در مناطق سردسیر، روغن با گرانروی کمتر برای استارت راحتتر و جریان بهتر در دمای پایین مناسب است، در حالی که در شرایط گرمتر یا تحت فشارهای بالا، روغنهایی با گرانروی بالاتر عملکرد بهتری ارائه میدهند. برخی از موتورها به دلیل دمای بالاتر یا فشار بیشتر به روغنهایی با ویژگیهای خاص، مانند مقاومت بیشتر در برابر اکسیداسیون یا خاصیت ضدسایش قویتر نیاز دارند. روغنهای سنتتیک برای موتورهای پیشرفته یا خودروهای پرقدرت طراحی شدهاند، در حالی که روغنهای معدنی برای خودروهای معمولی و شرایط کاری استاندارد مناسب هستند.
روغنهای سنتتیک از طریق فرآیندهای شیمیایی پیشرفته تولید میشوند و مولکولهای آنها به طور دقیق برای ارائه بهترین عملکرد طراحی شدهاند. این روغنها مقاومت بسیار بالایی در برابر اکسیداسیون، حرارت، و فشار دارند و برای موتورهای پیشرفته، خودروهای پرقدرت، و شرایط سخت رانندگی ایدهآل هستند. هرچند قیمت آنها بیشتر از روغنهای معدنی است، اما طول عمر بیشتر و عملکرد بهتری ارائه میدهند. روغنهای نیمهسنتتیک ترکیبی از روغنهای معدنی و سنتتیک هستند و تلاش میکنند بهترین ویژگیهای هر دو نوع را در خود داشته باشند. این روغنها قیمت مناسبتری نسبت به روغنهای کاملاً سنتتیک دارند و در عین حال کیفیت و دوام بهتری نسبت به روغنهای معدنی ارائه میدهند. برای رانندگانی که به دنبال تعادل میان عملکرد و هزینه هستند، روغنهای نیمهسنتتیک گزینهای محبوب محسوب میشوند.