رایج ترین نوع اسید فسفریک، اسید ارتوفسفریک با ترکیب شیمیایی H3PO4 است که معمولاً به عنوان اسید فسفریک ساده شناخته می شود
اسید فسفریک یا اسید اورتوفسفریک یک اسید تری پروتیک است که یک مایع متراکم است. این اسید باعث خوردگی و تحریک غشاهای مخاطی، پوست و چشم انسان می شود. این مایع بی رنگ، بی بو و شفاف است که در تماس با فلزات گاز هیدروژن قابل اشتعال آزاد می کند. اسید فسفریک خالص بلورهای جامد سفید رنگ با نقطه ذوب 42.35 درجه سانتیگراد است. این اسید در دمای 158 درجه سانتیگراد جوشانده شده و اجزای آن جدا می شود. هنگامی که اسید فسفریک غلظت کمتری دارد، بی رنگ، بی بو و مایعی چسبناک با چگالی 1685 گرم در میلی لیتر (در دمای اتاق) است. با این حال، این چگالی زمانی که جامد برابر با 2.03 گرم در میلی لیتر است. این اسید غیر سمی و غیر قابل اشتعال است. بیشترین غلظت رایج اسید فسفریک در آب 85 درصد و کمترین آن برای فروش 50 درصد است. این اسید بهتر است در دمای زیر 30 درجه سانتیگراد نگهداری شود. در دمای زیر 20 درجه این اسید به مایع بسیار سرد تبدیل می شود و در بسیاری از موارد یخ نمی زند.
اسید فسفریک یک اسید معدنی ضعیف با فرمول شیمیایی H₃PO₄ است که به نام ارتوفسفریک اسید نیز شناخته می‌شود. این ماده به صورت مایعی شفاف، بی‌رنگ و بی‌بو وجود دارد و به دلیل خواص شیمیایی و فیزیکی خاص خود در صنایع مختلف کاربردهای گسترده‌ای دارد. اسید فسفریک در دمای معمولی به صورت مایع است، اما در دماهای پایین‌تر ممکن است به شکل جامد کریستالی تبدیل شود. این اسید معمولاً از طریق واکنش اسید سولفوریک با سنگ‌های فسفاته تولید می‌شود. فرآیند تولید آن شامل استخراج فسفات از سنگ‌های معدنی و سپس ترکیب آن با اسیدهای قوی است. اسید فسفریک به دلیل خواص ضعیف اسیدی خود، معمولاً نسبت به اسیدهای قوی‌تر مانند اسید سولفوریک یا اسید نیتریک واکنش‌پذیری کمتری دارد، اما همچنان می‌تواند با بازها و فلزات خاصی واکنش نشان دهد.
اسید فسفریک کاربردهای گسترده‌ای دارد. در صنایع غذایی به عنوان افزودنی برای تنظیم اسیدیته و بهبود طعم در نوشیدنی‌های گازدار مانند نوشابه‌ها استفاده می‌شود. همچنین در تولید کودهای شیمیایی، مانند سوپرفسفات‌ها و دی‌آمونیوم فسفات، نقش حیاتی دارد. در صنایع داروسازی، این اسید به‌عنوان ماده‌ای برای تولید داروها و مکمل‌های غذایی استفاده می‌شود. علاوه بر این، در صنایع تصفیه فلزات، تولید مواد شوینده و حتی به‌عنوان عامل ضدزنگ در فرآیندهای صنعتی به کار می‌رود.
با وجود کاربردهای گسترده، مصرف بیش از حد اسید فسفریک می‌تواند اثرات مضری داشته باشد. در صنایع غذایی، مصرف مداوم نوشیدنی‌های حاوی این ماده ممکن است به کاهش تراکم استخوان و پوسیدگی دندان‌ها منجر شود. از نظر زیست‌محیطی نیز، تخلیه اسید فسفریک به منابع آبی می‌تواند باعث رشد بیش از حد جلبک‌ها و کاهش کیفیت آب شود. بنابراین، استفاده از این ماده باید با احتیاط و رعایت استانداردهای ایمنی همراه باشد. اسید فسفریک هر ماده شیمیایی است که از ترکیب سه عنصر یعنی فسفر، اکسیژن و هیدروژن (به نسبت های مختلف) ساخته شده باشد. رایج ترین نوع اسید فسفریک، اسید ارتوفسفریک با ترکیب شیمیایی H3PO4 است که معمولاً به عنوان اسید فسفریک ساده شناخته می شود. این اسید را می توان یکی از پرمصرف ترین اسیدها در صنایع غذایی، آرایشی و بهداشتی، دارویی و به ویژه کشاورزی دانست. بنابراین، آشنایی با تاریخچه، خواص و کاربردهای آن به طور خاص برای تکنسین ها و علاقه مندان ضروری خواهد بود.
