در تولید اسید سولفوریک به عنوان یک محصول جانبی، واحد ذوب فلزات اساسی، پالایشگاههای نفت و نیروگاههای زغالسنگ برای کاهش انتشار گاز گوگرد در فرآیندهای صنعتی به منظور کنترل آلودگی الزامی است
تولید اسید سولفوریک در خاورمیانه به دلیل موقعیت جغرافیایی، منابع غنی گوگرد، و تقاضای بالا برای این ماده در صنایع شیمیایی و کشاورزی، از اهمیت ویژهای برخوردار است. کشورهای این منطقه بهویژه ایران، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، و قطر، با بهرهگیری از منابع طبیعی گسترده مانند نفت و گاز، توانستهاند ظرفیتهای مناسبی برای تولید اسید سولفوریک ایجاد کنند. گوگرد، که بهعنوان ماده اولیه اصلی در تولید اسید سولفوریک استفاده میشود، بهوفور در فرآیندهای پالایش نفت و گاز و همچنین در معادن موجود در این منطقه بهدست میآید. این امر خاورمیانه را به یکی از قطبهای تولید و صادرات اسید سولفوریک تبدیل کرده است.
علاوه بر کاربردهای کشاورزی، تولید اسید سولفوریک در خاورمیانه با رشد صنایع معدنی و فلزی نیز پیوند خورده است. این اسید در فرآوری فلزاتی مانند مس و روی نقش کلیدی دارد و کشورهای منطقهای مانند ایران و عمان، که دارای معادن غنی هستند، از این ماده برای استخراج و فرآوری مواد معدنی استفاده میکنند. با توجه به توسعه زیرساختهای صنعتی و افزایش تقاضای جهانی، کشورهای خاورمیانه علاوه بر تأمین نیاز داخلی، بهعنوان صادرکنندگان عمده اسید سولفوریک به بازارهای بینالمللی نیز شناخته میشوند.
با این حال، تولید اسید سولفوریک در خاورمیانه با چالشهایی نیز همراه است. این فرآیند به دلیل انتشار گازهای گوگردی میتواند اثرات زیستمحیطی منفی داشته باشد. به همین دلیل، کشورهای منطقه با استفاده از فناوریهای پیشرفته مانند فناوری فرآیند تماس (Contact Process) و نصب تجهیزات کنترل آلایندهها، تلاش میکنند تولید این ماده را با کمترین اثرات زیستمحیطی ممکن انجام دهند. در مجموع، دسترسی به منابع اولیه، تقاضای روزافزون در صنایع مختلف، و برنامهریزی برای صادرات، خاورمیانه را به یکی از بازیگران اصلی در تولید اسید سولفوریک تبدیل کرده است.
روش اصلی تولید تجاری اسید سولفوریک این است که دی اکسید گوگرد ابتدا از گوگرد تهیه می شود. سپس دی اکسید گوگرد در فرآیند اکسیداسیون کاتالیزوری به تری اکسید گوگرد تبدیل می شود و سپس اسید سولفوریک غلیظ از واکنش تری اکسید گوگرد با آب تولید می شود. تولید اسید سولفوریک به دو روش کلی محصول اصلی (تولید اختیاری) یا محصول جانبی (تولید اجباری) انجام می شود. در تولید اسید سولفوریک به عنوان محصول اصلی یک واحد تولیدی از روش هایی مانند احتراق گوگرد (یا سوزاندن گوگرد)، بو دادن پیریت و بازیافت اسید سولفوریک استفاده شده است.
در تولید اسید سولفوریک به عنوان یک محصول جانبی، واحد ذوب فلزات اساسی، پالایشگاههای نفت و نیروگاههای زغالسنگ برای کاهش انتشار گاز گوگرد در فرآیندهای صنعتی به منظور کنترل آلودگی الزامی است. بنابراین این نوع تولید اسید سولفوریک به تولید اجباری معروف است. در واحدهای ذوب فلزات اساسی، گاز دی اکسید گوگرد (SO2) در طی فرآیند ذوب یا بو دادن کنسانتره سولفیدی فلزاتی مانند مس، روی و سرب تولید می شود. واحدهای ذوب عمدتاً گاز حاوی گوگرد خروجی از کوره های ذوب را به اسید سولفوریک تبدیل می کنند.
یکی از دلایل اصلی گسترش تولید اسید سولفوریک در خاورمیانه، نیاز بالای صنایع کشاورزی به کودهای شیمیایی مانند فسفات آمونیوم است که اسید سولفوریک ماده اولیه اصلی آن محسوب میشود. کشورهای این منطقه با سرمایهگذاری در صنایع پتروشیمی و کودهای شیمیایی، به تولید انبوه این اسید پرداختهاند. به عنوان مثال، ایران یکی از تولیدکنندگان مهم اسید سولفوریک در منطقه است که از منابع غنی گوگرد و ظرفیتهای پالایشی خود برای تأمین نیاز داخلی و صادرات استفاده میکند. همچنین عربستان سعودی با توسعه پالایشگاهها و صنایع وابسته به نفت، نقش مهمی در تولید و صادرات این ماده دارد.