سیاستهای تجاری و دسترسی به بازار فلسطین - 48 درصد کاهش یافته است

سیاست‌های تجاری و دسترسی به بازار فلسطین با توجه به موقعیت جغرافیایی و شرایط سیاسی ویژه‌ای که در این منطقه حاکم است، دارای پیچیدگی‌های خاصی می‌باشد. کنترل گذرگاه‌ها و نقاط ورود توسط اسرائیل تأثیر مستقیمی بر واردات و صادرات فلسطین دارد و می‌تواند به منظور اعمال فشار سیاسی یا حفظ امنیت، محدودیت‌هایی اعمال کند. این امر باعث می‌شود که تجارت فلسطین با چالش‌های متعددی از جمله تأخیر در حمل و نقل و افزایش هزینه‌های تجاری روبرو شود. در سال‌های اخیر، تلاش‌هایی برای بهبود دسترسی به بازارهای بین‌المللی صورت گرفته است. یکی از این تلاش‌ها، توسعه توافق‌نامه‌های تجاری با کشورهای مختلف و به ویژه با اتحادیه اروپا است که به فلسطین مزایای تجاری خاصی ارائه می‌دهد. اتحادیه اروپا به عنوان یکی از بزرگ‌ترین شرکای تجاری فلسطین، دسترسی ترجیحی به بازارهای خود برای کالاهای فلسطینی را فراهم می‌آورد. این دسترسی ترجیحی شامل معافیت از تعرفه‌های گمرکی برای بسیاری از محصولات است که می‌تواند به افزایش رقابت‌پذیری کالاهای فلسطینی در بازارهای اروپایی کمک کند.

در حالی که پروتکل پاریس بر روابط اقتصادی بین دو طرف قرارداد یعنی اسرائیل و فلسطین در دوره موقت - یعنی تا زمانی که توافقنامه  نهایی دائمی لازم الاجرا شود - حاکم است، مذاکرات برای ارائه وضعیت نهایی در حال انجام است. پروتکل پاریس بر اساس مبادله آزاد کالا بین اسرائیل و فلسطین به استثنای شش محصول کشاورزی بنا شده و در خارج  از کشور، بر اساس اعمال سیاست های وارداتی واحد (اسرائیل) به جز فهرست محدودی از کالاهای استراتژیک که در آن مرجع ملی فلسطین است، بنا شده است. در صورت مطابقت با مشخصه های تجاری اسرائیل، در سیاست های وارداتی بر اساس توافق نامه موجود ممکن است تا حدودی تغییرات قابل قبولی ایجاد شود . علاوه بر این، بر اساس تفسیر محدودیت «واردات از سایر کشورهای جهان» در پروتکل پاریس، اسرائیل با واردات غیرمستقیم به کشور فلسطین به گونه‌ای عمل می‌کند که گویی کالای مورد نظر در اسرائیل تولید شده است. بنابراین، واردات و صادرات از فلسطین به کشورهای ثالث تا حد زیادی تحت کنترل اسرائیل و گسترش یافتن روابط تجاری بین فلسطین و اسرائیل است. اگرچه پروتکل پاریس بر اساس امضای موافقتنامه‌های تجارت آزاد و همچنین با تنوع بخشیدن به تجارت فلسطین این امکان را برای تشکیلات خودگردان فلسطین فراهم می آورد، اما همچنان اسرائیل برای فلسطین بزرگترین شریک تجاری باقی مانده است.

فلسطین برای تنظیم میزان واردات خود، از جمله آزمایش ایمنی تجهیزات الکترونیکی و مواد غذایی خود، به نهادهای اسرائیلی وابسته است. در حالی که مؤسسه استاندارد اسرائیل (ISI)، وزارت کشاورزی، و وزارت بهداشت و درمان به همراه سازمان حقوقی مقررات واردات وضع شده را تحت پوشش قرار می دهند، نقش مؤسسه استاندارد فلسطین (PSI) و سایر وزارتخانه های مسئول محدود به انجام و نظارت بر برخی قوانین در بازارها اما فقط در نقاط خرده فروشی ست. این موضوع را می توان ابتدا با پروتکل پاریس توضیح داد. این قانون تصریح می‌کند که تقریباً همه کالاهای وارداتی باید استانداردهای اسرائیل را داشته باشند و مؤسسه استاندارد اسرائیل (ISI) همه کالاهای صادراتی به مقصد کرانه باختری و غزه را بر اساس استانداردهای خود و با استفاده از آزمایشگاه‌های اسرائیل آزمایش می‌کند. ثانیاً، ظرفیت این آزمایشگاهها در کل کشور فلسطین محدود است. عمدتا 23 آزمایشگاه در زمینه آزمایش ساخت و ساز و مصالح ساختمانی و غذا و آب تخصص دارند، اما تعداد کمی از آنها کالیبراسیون و آزمایش اولیه تجهیزات الکتریکی را انجام می دهند. ارزش صادرات کالا از کشور فلسطین بالغ بر 1.1 میلیارد دلار بوده است. در سال 2019 صادرات کالا از کشور فلسطین در مقایسه با سال 2018 به میزان 4.48 درصد کاهش یافته است.

توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل و لجستیک در داخل فلسطین برای بهبود دسترسی به بازارها اهمیت دارد. با این که امکانات موجود به دلیل محدودیت‌های مختلف کافی نیستند، تلاش برای بهبود مسیرهای حمل و نقل و نقاط مرزی می‌تواند کمک کند تا صادرات کالاهای فلسطینی روان‌تر و با هزینه‌های کمتری انجام شود. در داخل، بهبود شرایط تولید و استانداردهایی که کالاها باید برای ورود به بازارهای جهانی رعایت کنند نیز ضروری است. همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی و همچنین حمایت از سیاست‌های تجاری فلسطین با هدف ایجاد یک اقتصاد پایدار و خودکفا می‌تواند بر بهبود دسترسی به بازارها و توسعه اقتصادی کمک کند. این امر نه تنها توسعه اقتصادی و اجتماعی جامعه فلسطین را تسهیل می‌کند، بلکه می‌تواند به ثبات منطقه‌ای نیز یاری رساند.