صنایع ایران صنایعاصلی کشور عبارتند از: نفت، گاز، پتروشیمی، فولاد، نساجی، شیمیایی، صنایع غذایی، خودروسازی، برق و الکترونیک و همچنین صنایع دستی مهم، خانگی و سنتی کشور عبارتند از: فرش و قالی، گلیم و بالش، کنده کاری، منبت و سفال
ایران کشوری غنی از منابع طبیعی است که در بخشهای مختلفی از معادن، محصولات گیاهی و صنایع توانمندیهای فراوانی دارد. این منابع به طور عمده در اقتصاد ایران تأثیرگذار بوده و در زمینههای مختلفی مانند تجارت، اشتغال و توسعه صنعتی نقشی حیاتی ایفا میکنند. ایران دارای ذخایر معدنی وسیعی است که شامل انواع سنگهای قیمتی، فلزات و مواد معدنی میشود. از مهمترین معادن ایران میتوان به منابع غنی نفت و گاز اشاره کرد که البته در بحث معادن غیرفلزی و فلزی نیز کشور در رتبههای مهم جهانی قرار دارد. ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان مواد معدنی مانند مس، آهن، کرومیت، منگنز و زغالسنگ در جهان است. در بخش خودروسازی، ایران دارای چندین شرکت بزرگ مانند ایرانخودرو و سایپا است که انواع مختلفی از خودروهای سواری، تجاری و کامیونها را تولید میکنند. این صنعت به عنوان یکی از بزرگترین بخشهای تولیدی کشور شناخته میشود و تعداد زیادی شغل در این حوزه ایجاد کرده است.
از دیگر معادن مهم کشور می توان به معادن زغال سنگ، کانی های فلزی: طلا، منگنز، کرومیت، مس، سرب، روی، نیکل، کبالت، نقره و آهن، کانی های شیمیایی: نمک، سنگ های تزئینی، شن و ماسه اشاره کرد. در سال 1357 مهمترین و چندین معدن فلزی ایران به شرح زیر بود: سرب و روی، مس، کرومیت، خاک سرخ و سنگ آهن. همچنین در همین سال معادن مهم غیرفلزی و تعدادی که مورد بهره برداری قرار گرفته اند عبارتند از زغال سنگ، مرمر، تراورتن، کائولن، فیروزه سیلیس، بنتونیت پوکه معدنی، باریت، دولومیت، نسوز، زاج، تالک، فلدسپات، گچ، بی کربنات. محصولات کشاورزی ایران گندم، جو، برنج، ذرت، نخود، لوبیا، ماش، عدس، تنباکو، پنبه، کنف، نیشکر و کلیه درختان میوه هستند. ماهیگیری، صید مروارید، پرورش حیات وحش و طیور، پرورش کرم ابریشم و زنبور عسل و پرورش قارچ نیز رایج است. اصلی کشور عبارتند از: نفت، گاز، پتروشیمی، فولاد، نساجی، شیمیایی، صنایع غذایی، خودروسازی، برق و الکترونیک و همچنین صنایع دستی مهم، خانگی و سنتی کشور عبارتند از: فرش و قالی، گلیم و بالش، کنده کاری، منبت و سفال.
معدن مس سرچشمه که در کرمان واقع شده، بزرگترین معدن مس ایران و یکی از بزرگترین معادن مس دنیا است. ایران همچنین دارای ذخایر فراوان آهن است و در زمینه تولید فولاد نیز یکی از کشورهای پیشرو در خاورمیانه به شمار میآید. علاوه بر این، معادن طلا، نقره، سنگهای تزئینی مانند مرمر و تراورتن و همچنین فلزات نادر مانند آنتیموان و روی در ایران وجود دارد. ایران به دلیل دارا بودن این منابع معدنی غنی، بازارهای صادراتی متنوعی به ویژه در آسیای میانه، چین و کشورهای اروپایی دارد. ایران یکی از کشورهای با تنوع بالای اقلیمی است که موجب شده محصولات گیاهی و کشاورزی در این کشور رشد و تنوع زیادی داشته باشند. این کشور به دلیل شرایط مناسب برای تولید انواع مختلفی از محصولات کشاورزی، یکی از تولیدکنندگان بزرگ در جهان است. ایران بهویژه در تولید محصولاتی همچون زعفران، پسته، خرما، انار، گندم و جو شهرت دارد.
زعفران، به عنوان یکی از ارزشمندترین محصولات کشاورزی ایران، نه تنها در بازار داخلی، بلکه در بازارهای جهانی نیز از اهمیت ویژهای برخوردار است. ایران با تولید بیش از 90% از زعفران جهان، در واقع بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده این محصول است. همچنین، پسته ایران بهعنوان یکی از بهترین و باکیفیتترین انواع پسته در جهان شناخته میشود و بخش عمدهای از صادرات کشاورزی ایران را تشکیل میدهد. خرما نیز از دیگر محصولات کشاورزی است که ایران در تولید و صادرات آن رتبههای بالایی دارد و این محصول به کشورهای مختلف بهویژه در منطقه خاورمیانه و آسیای شرقی صادر میشود.
صنایع ایران دارای تنوع زیادی هستند و به بخشهای مختلف اقتصادی کمک میکنند. از جمله مهمترین بخشهای صنعتی ایران میتوان به صنعت نفت و گاز، فولاد، سیمان، پتروشیمی، نساجی و خودروسازی اشاره کرد. صنعت نفت ایران، که پیش از این ذکر شد، اساس بسیاری از صنایع دیگر را در کشور تشکیل میدهد. علاوه بر این، صنعت پتروشیمی ایران نیز یکی از پیشرفتهترین صنایع کشور است که از مواد اولیه حاصل از نفت و گاز برای تولید انواع محصولات شیمیایی و پلاستیکی استفاده میکند. صنعت فولاد ایران نیز با داشتن منابع غنی آهن و فولاد، به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد در خاورمیانه تبدیل شده است. شرکتهایی مانند ذوبآهن اصفهان و فولاد مبارکه نقش زیادی در تولید و صادرات این محصول دارند. ایران همچنین در تولید سیمان، بهویژه برای پروژههای ساختمانی و زیرساختی در منطقه، پیشرفتهای زیادی داشته است و این صنعت نیز سهم قابل توجهی در صادرات غیرنفتی ایران دارد.
ایران با داشتن معادن غنی، محصولات کشاورزی متنوع و صنایع پیشرفته در برخی حوزهها، بهعنوان یک کشور صنعتی و اقتصادی قدرتمند در منطقه شناخته میشود که قادر به تولید و صادرات محصولات مختلف در سطح بینالمللی است. معادن مهم ایران نفت و گاز است. ایران با 9.4 درصد از 157 میلیارد بشکه ذخایر اثبات شده نفت جهان، چهارمین تولیدکننده بزرگ نفت جهان است و با 18 درصد ذخایر گاز اثبات شده جهان یا 33 درصد، اولین ذخایر بزرگ گاز جهان است. 6 تریلیون مترمکعب دارد، اما در مجموع ذخایر نفت و گاز، ایران با 379 میلیارد بشکه معادل نفت خام، رتبه اول را در این زمینه دارد. مهمترین مناطق نفتی مسجد سلیمان هفتگل گچساران آقا جاری و شاه آباد (غرب) می باشد. نفت قم نیز در حال استخراج است.