در برخی کشورها، به دلیل نبود قوانین سختگیرانه در مورد صادرات آثار هنری یا به دلیل نقص اجرای قوانین موجود، مجسمه ها و تندیس های عتیقه به صورت غیرقانونی از محل های مختلف جمع‌آوری و به بازارهای سیاه و قاچاق آورده می‌شوند
تجارت و فروش بین المللی مجسمه های عتیقه قدیمی یک صنعت بزرگ و پرسود است که در سراسر جهان انجام می‌شود. علاقه‌مندان به هنر و تاریخ قدیمی، مجسمه ها و تندیس های عتیقه را به عنوان قطعات مشتاقانه جمع‌آوری می‌کنند و در برخی موارد آنها را به عنوان سرمایه گذاری در نظر می‌گیرند. تجارت مجسمه های عتیقه قدیمی در دو شکل انجام می‌شود: تجارت قانونی و تجارت غیرقانونی. در تجارت قانونی، مجسمه ها و تندیس های عتیقه به صورت قانونی خریداری و فروخته می‌شوند، معمولاً از طریق حراج‌ها، نمایشگاه‌ها و مزادها. در این حالت، دارندگان مجسمه ها معمولاً مجوزهای لازم را از مراجع مربوطه دریافت می‌کنند و از طریق معاملات قانونی آثار را به خریداران متقاضی ارائه می‌دهند.
مجسمه ها و تندیس های عتیقه و قدیمی یکی از مهمترین آثار هنری تاریخ بشر هستند. این آثار هنری در طول تاریخ توسط اقوام و فرهنگ های مختلف ساخته شده‌اند و معمولاً نمایانگر اهمیت فرهنگی و هنری جوامع قدیمی می‌باشند. مجسمه ها و تندیس های عتیقه می‌توانند از جنس سنگ، چوب، فلز و سایر مواد باشند و برخی از آنها تزئینات رنگارنگی هم دارند. این آثار هنری به دلایل مختلف بسیار ارزشمند هستند. اولاً، آنها به عنوان شواهدی از تاریخ و فرهنگ یک جامعه عمل می‌کنند. آثار هنری قدیمی ممکن است شاهدی از باورها، خدمات مذهبی، اعتقادات و مراسم مردم گذشته باشند. همچنین، آنها می‌توانند نشان دهنده مهارت های هنری و صنعتی عصری باشند و در برخی موارد نمونه‌های برجسته ای از هنر قدیمی و میانه باشند.
مجسمه ها و تندیس های عتیقه در موزه‌ها و مجموعه‌های هنری در سراسر جهان نمایش داده می‌شوند و مورد توجه علاقه‌مندان به تاریخ و هنر قدیمی قرار می‌گیرند. این آثار بیشتر از هر چیز دیگری تاریخ را زنده نگه می‌دارند و به ما کمک می‌کنند تا از تجربیات و زندگی اجدادمان بیشتر بدانیم. این تندیس ها و مجسمه ها تنها چند نمونه از آثار هنری قدیمی هستند و هر کدام از فرهنگ ها و دوران های مختلف دیگر آثار بیشماری را تولید کرده اند که هنوز تا به امروز به عنوان شواهدی از هنر و فرهنگ گذشته باقی مانده اند. این آثار هنری علاوه بر ارزش تاریخی و هنری، ارزشی تجاری نیز دارند و برخی از آنها در حال حاضر در موزه ها و کلکسیون های خصوصی قرار دارند.
اما تجارت غیرقانونی مجسمه های عتیقه نیز وجود دارد. در برخی کشورها، به دلیل نبود قوانین سختگیرانه در مورد صادرات آثار هنری یا به دلیل نقص اجرای قوانین موجود، مجسمه ها و تندیس های عتیقه به صورت غیرقانونی از محل های مختلف جمع‌آوری و به بازارهای سیاه و قاچاق آورده می‌شوند. این تجارت غیرقانونی سبب خسارات جدی به تاریخ و فرهنگ یک کشور و جامعه می‌شود، زیرا این آثار هنری در معرض خطر آسیب، سرقت و از بین رفتن قرار می‌گیرند. با توجه به ارزش بالای مجسمه های عتیقه قدیمی، قیمت آنها نیز معمولاً بسیار بالاست. آثار بیشتر، به ویژه اگر از فرهنگ و تاریخ معروفی مانند یونان باستان یا مصر باستان باشند، ارزش بیشتری دارند. عامل‌هایی مانند وضعیت حفظ و نگهداری، اصالت تاریخی و هنری، ابعاد و جنس آثار و نیز شهرت و شناخته شدگی آثار، بر قیمت آنها تأثیر می‌گذارند.
تجارت بین المللی مجسمه های عتیقه قدیمی با استفاده از رسانه‌های ارتباطی مختلف انجام می‌شود. امروزه، این تجارت از طریق اینترنت و سایت‌های حراجی آنلاین نیز صورت می‌گیرد. در این سایت‌ها، مجسمه ها و تندیس های عتیقه برای فروش عرضه می‌شوند و مشتریان متقاضی می‌توانند به صورت آنلاین در این حراجی‌ها شرکت کنند و به مزایده برای خرید آثار شرکت کنند. نمایشگاه‌های هنری بین المللی نیز به عنوان یک فرصت برای تجارت و فروش مجسمه های عتیقه قدیمی استفاده می‌شوند. در این نمایشگاه‌ها، تجار و گالری‌های هنری آثار خود را به نمایش می‌گذارند و خریداران و متقاضیان می‌توانند در آنجا با آثار آشنا شده و آنها را خریداری کنند.
در تجارت بین المللی مجسمه های عتیقه قدیمی، معمولاً متخصصان هنری، متخصصان بازاریابی و کسانی که در زمینه بازارهای هنری فعالیت می‌کنند، نقش مهمی دارند. آنها به دنبال آثار نادر و ارزشمند هستند و در تحقیق و بررسی آثار قدیمی و ردیابی خط مالکیت آنها تخصص دارند. باید توجه داشت که در تجارت مجسمه های عتیقه قدیمی، حفظ و حراست از آثار با اهمیت بسیار مهم است. محدودیت‌های قانونی و مجوزهای لازم برای خرید و فروش آثار هنری باید رعایت شود تا از خسارت به تاریخ و فرهنگ یک جامعه جلوگیری شود.
قوانین مربوط به تجارت و صادرات مجسمه‌های باستانی پس از حفاری در هر کشوری متفاوت است. در بسیاری از کشورها، وجود قوانین و مقرراتی برای حفاظت از تاریخ و فرهنگ و همچنین محدودیت‌ها در خروج آثار باستانی وجود دارد. بسیاری از کشورها قوانین سختگیرانه‌ای را در خصوص حفاظت از آثار باستانی و حفظ آنها در داخل کشورشان اجرا می‌کنند. این قوانین به دلیل اهمیت تاریخی، فرهنگی و هنری این آثار و نیز جلوگیری از سرقت و تخریب آنها تدوین شده‌اند. این قوانین معمولاً تحت نظارت ادارات مربوطه، موزه‌ها و سازمان‌های مربوط به فرهنگ و آثار باستانی اجرا می‌شوند. در بسیاری از کشورها، صادرات مجسمه‌های باستانی پس از حفاری به صورت قانونی تنها با مجوزهای خاص و کنترل شده امکان‌پذیر است. این مجوزها معمولاً توسط مراجع مربوطه، مانند وزارت فرهنگ و گردشگری یا سازمان‌های ملی مربوط به آثار باستانی صادر می‌شوند. با اخذ مجوزهای لازم، صادرات مجسمه‌های باستانی برای تحقق مقاصد علمی، فرهنگی و همچنین نمایش در نمایشگاه‌ها و موزه‌های بین‌المللی امکان‌پذیر می‌شود.
