تاجران چینی
سیستم اقتصادی و تجاری چین یکی از پیچیدهترین و پرنفوذترین سیستمهای جهان است که رشد سریع صنعتی، اقتصاد صادراتمحور، و پیوستگی گسترده به بازارهای جهانی از ویژگیهای برجسته آن محسوب میشود. چین از یک اقتصاد مختلط برخوردار است، که در آن بنگاههای دولتی در کنار شرکتهای خصوصی فعالیت میکنند و در حالی که نیروهای بازار تولید را هدایت میکنند، دولت در صنایع کلیدی مانند مالی، مخابرات و انرژی نقش مهمی ایفا میکند. ظرفیت بالای تولید، زیرساختهای گسترده و هزینههای پایین نیروی کار، چین را به یکی از مراکز اصلی زنجیره تأمین جهانی تبدیل کرده است. علاوه بر این، سیاستهای راهبردی نظیر «ساخت چین ۲۰۲۵» که بر توسعه صنایع پیشرفته متمرکز است و ابتکار «کمربند و جاده» (BRI) که هدف آن ایجاد مسیرهای تجاری و سرمایهگذاری میان آسیا، آفریقا و اروپا است، در رشد و توسعه تجارت چین نقش کلیدی دارند.
در زمینه روابط تجاری، چین یکی از بزرگترین شرکای تجاری کشورهای خاورمیانه و غرب آسیا به شمار میآید. این روابط تجاری عمدتاً به دلیل نیاز فزاینده چین به انرژی و مواد اولیه و همچنین نیاز کشورهای خاورمیانه به کالاهای مصرفی، ماشینآلات و محصولات تکنولوژیک ارزانقیمت از چین گسترش یافته است. چین بخش قابل توجهی از نفت و گاز طبیعی خود را از کشورهایی مانند عربستان سعودی، ایران و عراق وارد میکند که برای ادامه فعالیتهای صنعتی آن ضروری است. در مقابل، چین به این کشورها کالاهایی نظیر لوازم الکترونیکی، منسوجات، ماشینآلات و مصالح ساختمانی صادر میکند. این تبادلات تجاری تنها به کالاها محدود نمیشود و شامل خدمات و توسعه زیرساختها نیز میشود، به ویژه در چارچوب ابتکار کمربند و جاده که شرکتهای چینی در ساخت جادهها، راهآهنها و بنادر در منطقه بسیار فعال هستند.
از نظر مالی، چین با استفاده از ابزارهایی نظیر بانک سرمایهگذاری زیرساخت آسیا (AIIB) و ذخایر عظیم ارزی خود تلاش میکند تا روابط اقتصادی عمیقتری با کشورهای خاورمیانه برقرار کند. این شامل سرمایهگذاری در پروژههای زیرساختی میشود که به تسهیل تجارت کمک میکند، مانند شبکههای حملونقل و خطوط لوله انرژی. علاوه بر این، برخی از کشورهای خاورمیانه به تدریج به سمت استفاده از یوان در مبادلات تجاری با چین پیش میروند تا وابستگی به دلار آمریکا را کاهش دهند، که این موضوع میتواند به تغییرات عمدهای در دینامیک مالی و تجاری آینده منجر شود.
رابطه اقتصادی بین چین و کشورهای خاورمیانه بهتدریج جنبه راهبردیتری به خود میگیرد، به ویژه در شرایطی که هر دو طرف به دنبال تنوعبخشی به اقتصادهای خود هستند. بسیاری از کشورهای خاورمیانه که به نفت وابسته هستند، به دنبال سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر، فناوری و گردشگری هستند تا وابستگی خود به درآمدهای نفتی را کاهش دهند. در این میان، نقش چین به عنوان یک سرمایهگذار اصلی و تأمینکننده فناوری بیش از پیش برجسته میشود. این رابطه چندوجهی منعکسکننده دیپلماسی اقتصادی چین است که از طریق تجارت، توسعه زیرساخت و سرمایهگذاریهای راهبردی به تقویت روابط دو جانبه و تأمین منافع بلندمدت اقتصادی در بازار جهانی میپردازد.